解説

ナチュラルキラーT細胞と糖脂質リガンド

Vol.52 No.5 Page. 287 - 294 (published date : 2014年5月1日)
田代 卓哉1, 森 謙治1
  1. 理化学研究所ライフサイエンス技術基盤研究センター創薬化学基盤ユニット

概要原稿

近年，T細胞の一種であるナチュラルキラーT(NKT)細胞の機能が次々と明らかにされている．このリンパ球は糖脂質抗原を認識して活性化され，多種類のサイトカイン産生を行って免疫賦活・抑制両方の反応を誘導することができる．目的とする免疫応答を選択的に誘導させるために，種々の糖脂質抗原を用いた構造活性相関研究が精力的に行われている．また，2012年にはNKT細胞療法による肺がん治療が先進医療Bとして承認された．NKT細胞とはどのようなものなのか，その活性化機構とともに概説する．

リファレンス

  1. 1) 谷口　克：“標準免疫学”，医学書院，2013, p. 226.
  2. 2) Y. Makino, R. Kanno, T. Ito, K. Higashino & M. Taniguchi : Int. Immunol., 7, 1157 (1995)．
  3. 3) N. A. Borg, K. S. Wun, L. Kjer-Nielsen, M. C. J. Wilce, D. G. Pellici, R. Koh, G. S. Besra, M. Bharadwaj, D. I. Godfrey, J. McClusky et al. : Nature, 448, 44 (2007)．
  4. 4) T. Kawano, J. Cui, Y. Koezuka, I. Toura, Y. Kaneko, K. Motoki, H. Ueno, R. Nakagawa, H. Sato, E. Kondo et al. : Science, 278, 1626 (1997)．
  5. 5) M. Morita, K. Motoki, K. Akimoto, T. Natori, T. Sakai, E. Sawa, K. Yamaji, Y. Koezuka, E. Kobayashi & H. Fukushima : J. Med. Chem., 38, 2176 (1995)．
  6. 6) D. I. Godfrey, H. R. MacDonald, M. Kronenberg, M. J. Smyth & L. V. Kaer : Nat. Rev. Immunol., 4, 231 (2004)．
  7. 7) J. Rossjohn, D. G. Pellicci, O. Patel, L. Gapin & D. I. Godfrey : Nat. Rev. Immunol., 12, 845 (2012)．
  8. 8) P. J. Brennan, R. V. V. Tatituri, M. Brigl, E. Y. Kim, A. Tuli, J. P. Sanderson, S. D. Gadola, F.-F. Hsu, G. S. Besra & M. B. Brenner : Nat. Immunol., 12, 1202 (2011)．
  9. 9) D. G. Pellicci, A. J. Clarke, O. Patel, T. Mallevaey, T. Beddoe, J. Le Nours, A. P. Uldrich, J. McCluskey, G. S. Besra, S. A. Porcelli et al. : Nat. Immunol., 12, 827 (2011)．
  10. 10) D. Christiansen, J. Milland, E. Mouhtouris, H. Vaughan, D. G. Pellicci, M. J. McConville, D. I. Godfrey & M. S. Sandrin : PLoS Biol., 6, e172 (2008)．
  11. 11) J. López-Sagaseta, L. V. Sibener, J. E. Kung, J. Gumperz & E. J. Adams : EMBO J., 31, 2047 (2012)．
  12. 12) F. Facciotti, G. S. Ramanjaneyulu, M. Lepore, S. Sansano, M. Cavallari, M. Kistowska, S. Forss-Petter, G. Ni, A. Colone, A. Singhal et al. : Nat. Immunol., 13, 474 (2012)．
  13. 13) Y. Li, E. Girardi, J. Wang, E. D. Yu, G. F. Painter, M. Kronenberg & D. M. Zajonc : J. Exp. Med., 207, 2383 (2010)．
  14. 14) L. A. Albacker, V. Chaudhary, Y.-J. Chang, H. Y. Kim, Y.-T. Chuang, M. Pichavant, R. H. DeKruyff, P. B. Savage & D. T. Umetsu : Nat. Med., 19, 1297 (2013)．
  15. 15) Y. Uchida & S. Hamanaka : “Skin Barrier,” Taylor & Francis Group, 2006, p. 43.
  16. 16) E. M. Dangerfield, J. M. H. Cheng, D. A. Knight, R. Weinkove, P. R. Dunbar, I. F. Hermans, M. S. M. Timmer & B. L. Stocker : ChemBioChem, 13, 1349 (2012)．
  17. 17) Y. Ishibashi, A. Kohyama-Koganeya & Y. Hirabayashi : Biochim. Biophys. Acta, 1831, 1475 (2013)．
  18. 18) D. I. Godfrey & Kronenberg : J. Clin. Invest., 114, 1379 (2004)．
  19. 19) T. Tashiro : Biosci. Biotechnol. Biochem., 76, 1055 (2012)．
  20. 20) S. Oki, A. Chiba, T. Yamamura & S. Miyake : J. Clin. Invest., 113, 1631 (2004)．
  21. 21) T. Tashiro, R. Nakagawa, T. Shigeura, H. Watarai, M. Taniguchi & K. Mori : Bioorg. Med. Chem., 21, 3066 (2013)．
  22. 22) T. Tashiro, R. Nakagawa, T. Hirokawa, S. Inoue, H. Watarai, M. Taniguchi & K. Mori : Bioorg. Med. Chem., 17, 6360 (2009)．
  23. 23) K. Miyamoto, S. Miyake & T. Yamamura : Nature, 413, 531 (2001)．
  24. 24) I. Toura, T. Kawano, Y. Akutsu, T. Nakayama, T. Ochiai & M. Taniguchi : J. Immunol., 163, 2387 (1999)．
  25. 25) K. Shimizu, T. Mizuno, J. Shinga, M. Asakura, K. Kakimi, Y. Ishii, K. Masuda, T. Maeda, H. Sugahara, Y. Sato et al. : Cancer Res., 73, 62 (2013)．


本文はトップページからログインをして頂くと表示されます。