全文PDF :
英文要旨および目次PDF :

巻頭言

閉塞感を打ち破る人材  /  山内 聡

Page. 361 - 361 (published date : 2024年8月1日)

冒頭文

リファレンス

最近の日本の経済力，技術力の減退，日本から発信される学術論文数の減少の話題に接する時，さらに，「働き方改革」という言葉を聞く時，私のように恩師から厳しい指導を受けた者は日本の将来への不安を抱いてしまう．

 

今日の話題

β1-3グルカン分解酵素群の多様な切断様式とその分子基盤  /  太田 智也, 佐分利 亘, 森 春英

Page. 362 - 364 (published date : 2024年8月1日)

概要原稿

リファレンス

様々な多糖の分解機構解明の一例として，β1-3/1-6グルカン分解酵素の作用様式3種の機能発現機構を紹介する．筆者らが雪腐病菌から見出した酵素は，多糖糖鎖では1-6 結合を認識し，これに隣接する1-3 結合を特異的に分解する酵素であった．

1. 1) A. Nakashima, K. Yamada, O. Iwata, R. Sugimoto, K. Atsuji, T. Ogawa, N. Ishibashi-Ohgo ＆ K. Suzuki: J. Nutr. Sci. Vitaminol. (Tokyo), 64, 8 (2018).
2. 2) Z. Liu, Y. Xiong, L. Yi, R. Dai, Y. Wang, M. Sun, X. Shao, Z. Zhang ＆ S. Yuan: Carbohydr. Polym., 194, 339 (2018).
3. 3) T. Ota, W. Saburi, T. Tagami, J. Yu, S. Komba, L. E. Jewell, T. Hsiang, R. Imai, M. Yao ＆ H. Mori: J. Biol. Chem., 299, 105294 (2023).
4. 4) C. M. Bianchetti, T. E. Takasuka, S. Deutsch, H. S. Udell, E. J. Yik, L. F. Bergeman ＆ B. G. Fox: J. Biol. Chem., 290, 11819 (2015).
5. 5) T. Ishida, S. Fushinobu, R. Kawai, M. Kitaoka, K. Igarashi ＆ M. Samejima: J. Biol. Chem., 284, 10100 (2009).
6. 6) J. de la Cruz, J. A. Pintor-Toro, T. Benitez, A. Llobell ＆ L. C. Romero: J. Bacteriol., 177, 6937 (1995).
7. 7) R. Nobe, Y. Sakakibara, N. Fukuda, N. Yoshida, K. Ogawa ＆ M. Suiko: Biosci. Biotechnol. Biochem., 67, 1349 (2003).

低温に曝されたオオムギの根で発現する謎多き遺伝子CISP  /  木藤 新一郎

Page. 365 - 368 (published date : 2024年8月1日)

概要原稿

リファレンス

低温に曝されたオオムギの根では，謎の遺伝子CISPが高発現している．CISPホモログは低温耐性を持つイネ科の植物のみに見つかり，その翻訳産物は低温条件で二次構造を形成するmRNAsと結合する．

1. 1) R. Nakabayashi, K. Yonekura-Sakakibara, K. Urano, M. Suzuki, Y. Yamada, T. Nishizawa, F. Matsuda, M. Kojima, H. Sakakibara, K. Shinozaki et al.: Plant J., 77, 357 (2013).
2. 2) D. V. Lynch ＆ P. L. Steponkus: Plant Physiol., 83, 761 (1987).
3. 3) M. A. Hughes ＆ M. A. Dunn: J. Exp. Bot., 47, 291 (1996).
4. 4) L. Bravo, T. J. Close, L. J. Corcuera ＆ C. L. Guy: Physiol. Plant., 106, 177 (1999).
5. 5) C. Yue, H. L. Cao, L. Wang, Y. H. Zhou, Y. T. Huang, X. Y. Hao, Y. C. Wang, B. Wang, Y. J. Yang ＆ X. C. Wang: Plant Mol. Biol., 88, 591 (2015).
6. 6) D. Y. Sung ＆ C. L. Guy: Plant Physiol., 132, 979 (2003).
7. 7) T. Kutsuno, S. Chowhan, T. Kotake ＆ D. Takahashi: Physiol. Plant., 175, e13837 (2023).
8. 8) R. Fukumura, H. Takahashi, T. Saito, Y. Tsutsumi, A. Fujimori, S. Sato, K. Tatsumi, R. Araki ＆ M. Abe: Nucleic Acids Res., 31, e94 (2003).
9. 9) M. Ying ＆ S. Kidou: Plant Sci., 260, 129 (2017).
10. 10) P. L. Graumann ＆ M. A. Marahiel: Trends Biochem. Sci., 23, 286 (1998).
11. 11) K. Nakaminami, D. T. Karlson ＆ R. Imai: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 103, 10122 (2006).
12. 12) E. Cardoza ＆ H. Singh: J. Appl. Microbiol., 132, 785 (2022).
13. 13) M. H. Kim, S. Sato, K. Sasaki, W. Saburi, H. Matsui ＆ R. Imai: FEBS Open Bio, 3, 438 (2013).
14. 14) M. Ying, H. Yasuda, S. Kobayashi, N. Sakurai ＆ S. Kidou: EEB, 165, 53 (2019).

解説

遺伝子コード型バイオセンサーを用いた代謝イメージングの潮流  /  今村 博臣

Page. 369 - 377 (published date : 2024年8月1日)

概要原稿

リファレンス

蛍光バイオセンサーを用いて生きた細胞の代謝をイメージングすることで，代謝状態の時空間動態を解析することが可能になってきた．ここでは，ATPやアミノ酸など，代表的な代謝物を計測するための蛍光バイオセンサーの作動原理と開発動向を解説する．

1. 1) R. Y. Tsien: Annu. Rev. Biochem., 67, 509 (1998).
2. 2) M. V. Matz, A. F. Fradkov, Y. A. Labas, A. P. Savitsky, A. G. Zaraisky, M. L. Markelov ＆ S. A. Lukyanov: Nat. Biotechnol., 17, 969 (1999).
3. 3) N. O. Alieva, K. A. Konzen, S. F. Field, E. A. Meleshkevitch, M. E. Hunt, V. Beltran-Ramirez, D. J. Miller, J. Wiedenmann, A. Salih ＆ M. V. Matz: PLoS One, 3, e2680 (2008).
4. 4) J. Wiedenmann, A. Schenk, C. Rocker, A. Girod, K.-D. Spindler ＆ G. U. Nienhaus: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 99, 11646 (2002).
5. 5) E. M. Merzlyak, J. Goedhart, D. Shcherbo, M. E. Bulina, A. S. Shcheglov, A. F. Fradkov, A. Gaintzeva, K. A. Lukyanov, S. Lukyanov, T. W. J. Gadella et al.: Nat. Methods, 4, 555 (2007).
6. 6) R. Heim, D. C. Prasher ＆ R. Y. Tsien: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 91, 12501 (1994).
7. 7) M. Ormo, A. B. Cubitt, K. Kallio, L. A. Gross, R. Y. Tsien ＆ S. J. Remington: Science, 273, 1392 (1996).
8. 8) N. C. Shaner, R. E. Campbell, P. A. Steinbach, B. N. G. Giepmans, A. E. Palmer ＆ R. Y. Tsien: Nat. Biotechnol., 22, 1567 (2004).
9. 9) W. Tomosugi, T. Matsuda, T. Tani, T. Nemoto, I. Kotera, K. Saito, K. Horikawa ＆ T. Nagai: Nat. Methods, 6, 351 (2009).
10. 10) D. Shcherbo, E. M. Merzlyak, T. V. Chepurnykh, A. F. Fradkov, G. V. Ermakova, E. A. Solovieva, K. A. Lukyanov, E. A. Bogdanova, A. G. Zaraisky, S. Lukyanov et al.: Nat. Methods, 4, 741 (2007).
11. 11) H. Imamura, S. Otsubo, M. Nishida, N. Takekawa ＆ K. Imada: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 120, e2307687120 (2023).
12. 12) A. Miyawaki: Dev. Cell, 4, 295 (2003).
13. 13) W. B. Frommer, M. W. Davidson ＆ R. E. Campbell: Chem. Soc. Rev., 38, 2833 (2009).
14. 14) A. Miyawaki, J. Llopis, R. Heim, J. M. McCaffery, J. A. Adams, M. Ikura ＆ R. Y. Tsien: Nature, 388, 882 (1997).
15. 15) M. Fehr, W. B. Frommer ＆ S. Lalonde: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 99, 9846 (2002).
16. 16) M. Fehr, S. Lalonde, I. Lager, M. W. Wolff ＆ W. B. Frommer: J. Biol. Chem., 278, 19127 (2003).
17. 17) M. A. Dwyer ＆ H. W. Hellinga: Curr. Opin. Struct. Biol., 14, 495 (2004).
18. 18) R. P.-A. Berntsson, S. H. J. Smits, L. Schmitt, D.-J. Slotboom ＆ B. Poolman: FEBS Lett., 584, 2606 (2010).
19. 19) H. Imamura, K. P. H. Nhat, H. Togawa, K. Saito, R. Iino, Y. Kato-Yamada, T. Nagai ＆ H. Noji: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 106, 15651 (2009).
20. 20) M. Nakano, H. Imamura, T. Nagai ＆ H. Noji: ACS Chem. Biol., 6, 709 (2011).
21. 21) K. De Bock, M. Georgiadou, S. Schoors, A. Kuchnio, B. W. Wong, A. R. Cantelmo, A. Quaegebeur, B. Ghesquiere, S. Cauwenberghs, G. Eelen et al.: Cell, 154, 651 (2013).
22. 22) S. Ozawa, S. Ueda, H. Imamura, K. Mori, K. Asanuma, M. Yanagita ＆ T. Nakagawa: Sci. Rep., 5, 18575 (2015).
23. 23) K. Maeshima, T. Matsuda, Y. Shindo, H. Imamura, S. Tamura, R. Imai, S. Kawakami, R. Nagashima, T. Soga, H. Noji et al.: Curr. Biol., 28, 444 (2018).
24. 24) H. Imamura, S. Sakamoto, T. Yoshida, Y. Matsui, S. Penuela, D. W. Laird, S. Mizukami, K. Kikuchi ＆ A. Kakizuka: eLife, 9, e61960 (2020).
25. 25) R. H. G. Wright, A. Lioutas, F. L. Dily, D. Soronellas, A. Pohl, J. Bonet, A. S. Nacht, S. Samino, J. Font-Mateu, G. P. Vicent et al.: Science, 352, 1221 (2016).
26. 26) H. Yaginuma, S. Kawai, K. V. Tabata, K. Tomiyama, A. Kakizuka, T. Komatsuzaki, H. Noji ＆ H. Imamura: Sci. Rep., 4, 6522 (2014).
27. 27) M. Takaine, M. Ueno, K. Kitamura, H. Imamura ＆ S. Yoshida: J. Cell Sci., 132, jcs230649 (2019).
28. 28) M. Takaine, H. Imamura ＆ S. Yoshida: eLife, 11, e67659 (2022).
29. 29) W.-H. Lin ＆ C. Jacobs-Wagner: Curr. Biol., 32, 3911 (2022).
30. 30) S. Arai, R. Kriszt, K. Harada, L.-S. Looi, S. Matsuda, D. Wongso, S. Suo, S. Ishiura, Y.-H. Tseng, M. Raghunath et al.: Angew. Chem. Int. Ed., 57, 10873 (2018).
31. 31) M. A. Lobas, R. Tao, J. Nagai, M. T. Kronschlager, P. M. Borden, J. S. Marvin, L. L. Looger ＆ B. S. Khakh: Nat. Commun., 10, 711 (2019).
32. 32) L. Hellweg, A. Edenhofer, L. Barck, M.-C. Huppertz, M. S. Frei, M. Tarnawski, A. Bergner, B. Koch, K. Johnsson ＆ J. Hiblot: Nat. Chem. Biol., 19, 1147 (2023).
33. 33) J. Berg, Y. P. Hung ＆ G. Yellen: Nat. Methods, 6, 161 (2009).
34. 34) M. Tantama, J. R. Martinez-Francois, R. Mongeon ＆ G. Yellen: Nat. Commun., 4, 2550 (2013).
35. 35) O. I. Kolenc ＆ K. P. Quinn: Antioxid. Redox Signal., 30, 875 (2019).
36. 36) Y. Zhao, J. Jin, Q. Hu, H.-M. Zhou, J. Yi, Z. Yu, L. Xu, X. Wang, Y. Yang ＆ J. Loscalzo: Cell Metab., 14, 555 (2011).
37. 37) Y. P. Hung, J. G. Albeck, M. Tantama ＆ G. Yellen: Cell Metab., 14, 545 (2011).
38. 38) Y. Zhao, Q. Hu, F. Cheng, N. Su, A. Wang, Y. Zou, H. Hu, X. Chen, H.-M. Zhou, X. Huang et al.: Cell Metab., 21, 777 (2015).
39. 39) X. A. Cambronne, M. L. Stewart, D. Kim, A. M. Jones-Brunette, R. K. Morgan, D. L. Farrens, M. S. Cohen ＆ R. H. Goodman: Science, 352, 1474 (2016).
40. 40) W. D. Cameron, C. V. Bui, A. Hutchinson, P. Loppnau, S. Graslund ＆ J. V. Rocheleau: Nat. Methods, 13, 352 (2016).
41. 41) R. Tao, Y. Zhao, H. Chu, A. Wang, J. Zhu, X. Chen, Y. Zou, M. Shi, R. Liu, N. Su et al.: Nat. Methods, 14, 720 (2017).
42. 42) A. Karagiannis, T. Gallopin, A. Lacroix, F. Plaisier, J. Piquet, H. Geoffroy, R. Hepp, J. Naude, B. Le Gac, R. Egger et al.: eLife, 10, e71424 (2021).
43. 43) M. Certo, A. Llibre, W. Lee ＆ C. Mauro: Trends Endocrinol. Metab., 33, 722 (2022).
44. 44) A. San Martin, S. Ceballo, I. Ruminot, R. Lerchundi, W. B. Frommer ＆ L. F. Barros: PLoS One, 8, e57712 (2013).
45. 45) Y. Nasu, C. Murphy-Royal, Y. Wen, J. N. Haidey, R. S. Molina, A. Aggarwal, S. Zhang, Y. Kamijo, M.-E. Paquet, K. Podgorski et al.: Nat. Commun., 12, 7058 (2021).
46. 46) Y. Nasu, A. Aggarwal, G. N. T. Le, C. T. Vo, Y. Kambe, X. Wang, F. R. M. Beinlich, A. B. Lee, T. R. Ram, F. Wang et al.: Nat. Commun., 14, 6598 (2023).
47. 47) S. Okumoto, L. L. Looger, K. D. Micheva, R. J. Reimer, S. J. Smith ＆ W. B. Frommer: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 102, 8740 (2005).
48. 48) R. Y. Tsien: Keio J. Med., 55, 127 (2006).
49. 49) S. A. Hires, Y. Zhu ＆ R. Y. Tsien: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 105, 4411 (2008).
50. 50) J. S. Marvin, B. G. Borghuis, L. Tian, J. Cichon, M. T. Harnett, J. Akerboom, A. Gordus, S. L. Renninger, T.-W. Chen, C. I. Bargmann et al.: Nat. Methods, 10, 162 (2013).
51. 51) A. Aggarwal, R. Liu, Y. Chen, A. J. Ralowicz, S. J. Bergerson, F. Tomaska, B. Mohar, T. L. Hanson, J. P. Hasseman, D. Reep et al.; GENIE Project Team: Nat. Methods, 20, 925 (2023).
52. 52) W. H. Zhang, M. K. Herde, J. A. Mitchell, J. H. Whitfield, A. B. Wulff, V. Vongsouthi, I. Sanchez-Romero, P. E. Gulakova, D. Minge, B. Breithausen et al.: Nat. Chem. Biol., 14, 861 (2018).
53. 53) T. Yoshida, H. Nakajima, S. Takahashi, A. Kakizuka ＆ H. Imamura: ACS Sens., 4, 3333 (2019).
54. 54) S. Okada, K. Ota ＆ T. Ito: Protein Sci., 18, 2518 (2009).
55. 55) K. Gruenwald, J. T. Holland, V. Stromberg, A. Ahmad, D. Watcharakichkorn ＆ S. Okumoto: PLoS One, 7, e38591 (2012).
56. 56) T. Kaper, L. L. Looger, H. Takanaga, M. Platten, L. Steinman ＆ W. B. Frommer: PLoS Biol., 5, e257 (2007).
57. 57) R. Tao, K. Wang, T.-L. Chen, X.-X. Zhang, J.-B. Cao, W.-Q. Zhao, J.-L. Du ＆ Y. Mu: Cell Discov., 9, 106 (2023).
58. 58) G. R. Steinberg ＆ D. G. Hardie: Nat. Rev. Mol. Cell Biol., 24, 255 (2023).
59. 59) P. Tsou, B. Zheng, C.-H. Hsu, A. T. Sasaki ＆ L. C. Cantley: Cell Metab., 13, 476 (2011).
60. 60) Y. Konagaya, K. Terai, Y. Hirao, K. Takakura, M. Imajo, Y. Kamioka, N. Sasaoka, A. Kakizuka, K. Sumiyama, T. Asano et al.: Cell Rep., 21, 2628 (2017).
61. 61) T. Tsuyama, J.-I. Kishikawa, Y.-W. Han, Y. Harada, A. Tsubouchi, H. Noji, A. Kakizuka, K. Yokoyama, T. Uemura ＆ H. Imamura: Anal. Chem., 85, 7889 (2013).

糖鎖プロファイリング技術の現状と今後  /  小高 陽樹, 舘野 浩章

Page. 378 - 386 (published date : 2024年8月1日)

概要原稿

リファレンス

レクチンを用いた糖鎖プロファイリング技術は，迅速かつ簡便に様々な生体試料中の糖鎖を解析することができる．最近では，1細胞ごとの糖鎖をプロファイリングする新たな技術も誕生した．本稿では糖鎖プロファイリング技術の現状と今後の展望について解説する．

1. 1) H. Xiao, E. C. Woods, P. Vukojicic ＆ C. R. Bertozzi: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 113, 10304 (2016).
2. 2) M. A. Gray, M. A. Stanczak, N. R. Mantuano, H. Xiao, J. F. A. Pijnenborg, S. A. Malaker, C. L. Miller, P. A. Weidenbacher, J. T. Tanzo, G. Ahn et al.: Nat. Chem. Biol., 16, 1376 (2020).
3. 3) A. Kuno, N. Uchiyama, S. Koseki-Kuno, Y. Ebe, S. Takashima, M. Yamada ＆ J. Hirabayashi: Nat. Methods, 2, 851 (2005).
4. 4) J. Hirabayashi, M. Yamada, A. Kuno ＆ H. Tateno: Chem. Soc. Rev., 42, 4443 (2013).
5. 5) H. Narimatsu, H. Sawaki, A. Kuno, H. Kaji, H. Ito ＆ Y. Ikehara: FEBS J., 277, 95 (2010).
6. 6) E. Yasuda, H. Tateno, J. Hirabayashi, T. Iino ＆ T. Sako: Appl. Environ. Microbiol., 77, 4539 (2011).
7. 7) T. Hiono, A. Matsuda, T. Wagatsuma, M. Okamatsu, Y. Sakoda ＆ A. Kuno: Virology, 527, 132 (2019).
8. 8) H. Tateno, N. Uchiyama, A. Kuno, A. Togayachi, T. Sato, H. Narimatsu ＆ J. Hirabayashi: Glycobiology, 17, 1138 (2007).
9. 9) A. Shimoda, R. Miura, H. Tateno, N. Seo, H. Shiku, S. I. Sawada, Y. Sasaki ＆ K. Akiyoshi: Small Methods, 6, e2100785 (2022).
10. 10) S. Saito, K. Hiemori, K. Kiyoi ＆ H. Tateno: Sci. Rep., 8, 3997 (2018).
11. 11) J. Matsuzaki, K. Kato, K. Oono, N. Tsuchiya, K. Sudo, A. Shimomura, K. Tamura, S. Shiino, T. Kinoshita, H. Daiko et al.: JNCI Cancer Spectr., 7, pkac080 (2023).
12. 12) H. Odaka, K. Hiemori, A. Shimoda, K. Akiyoshi ＆ H. Tateno: FEBS Open Bio, 11, 741 (2021).
13. 13) H. Odaka, K. Hiemori, A. Shimoda, K. Akiyoshi ＆ H. Tateno: BMC Gastroenterol., 22, 153 (2022).
14. 14) T. Stuart ＆ R. Satija: Nat. Rev. Genet., 20, 257 (2019).
15. 15) V. M. Peterson, K. X. Zhang, N. Kumar, J. Wong, L. Li, D. C. Wilson, R. Moore, T. K. McClanahan, S. Sadekova ＆ J. A. Klappenbach: Nat. Biotechnol., 35, 936 (2017).
16. 16) M. Stoeckius, C. Hafemeister, W. Stephenson, B. Houck-Loomis, P. K. Chattopadhyay, H. Swerdlow, R. Satija ＆ P. Smibert: Nat. Methods, 14, 865 (2017).
17. 17) F. Minoshima, H. Ozaki, H. Odaka ＆ H. Tateno: iScience, 24, 102882 (2021).
18. 18) H. Odaka ＆ H. Tateno: Curr. Protoc., 3, e777 (2023).
19. 19) H. Tateno, M. Toyota, S. Saito, Y. Onuma, Y. Ito, K. Hiemori, M. Fukumura, A. Matsushima, M. Nakanishi, K. Ohnuma et al.: J. Biol. Chem., 286, 20345 (2011).
20. 20) S. Keisham, S. Saito, S. Kowashi ＆ H. Tateno: Small Methods, 8, 2301338 (2024).
21. 21) C. J. Kearney, S. J. Vervoort, K. M. Ramsbottom, I. Todorovski, E. J. Lelliott, M. Zethoven, L. Pijpers, B. P. Martin, T. Semple, L. Martelotto et al.: Sci. Adv., 7, eabe3610 (2021).
22. 22) T. Ma, M. McGregor, L. Giron, G. Xie, A. F. George, M. Abdel-Mohsen ＆ N. R. Roan: eLife, 11, e78870 (2022).
23. 23) L. A. Dworkin, H. Clausen ＆ H. J. Joshi: iScience, 25, 104419 (2022).
24. 24) D. Bojar ＆ F. Lisacek: Chem. Rev., 122, 15971 (2022).
25. 25) T. M. Clausen, D. R. Sandoval, C. B. Spliid, J. Pihl, H. R. Perrett, C. D. Painter, A. Narayanan, S. A. Majowicz, E. M. Kwong, R. N. McVicar et al.: Cell, 183, 1043 (2020).
26. 26) T. Watanabe, K. Takeda, K. Hiemori, T. Minamisawa ＆ H. Tateno: FEBS Lett., 595, 2341 (2021).

高度好塩性古細菌が生産するカロテノイド  /  八波 利恵

Page. 387 - 392 (published date : 2024年8月1日)

概要原稿

リファレンス

好塩菌とは，文字通り塩を好む微生物を指す．読者にはなじみがないかもしれないが，味噌，醤油など発酵食品の製造過程ではこれらの微生物の働きで，独特な味・風味が生まれている．本稿では，好塩菌のうち，飽和に近い塩濃度環境を好んで生育する高度好塩性古細菌，および本菌が生産する赤色のカロテノイドについて紹介する．

1. 1) D. J. Kushner: “Microbial life in extreme environments,” Academic Press, 1978, p.317.
2. 2) M. T. Madigan ＆ A. Orent: Curr. Opin. Microbiol., 2, 265 (1999).
3. 3) M. Torreblanca, F. Rodriguez-Valera, G. Juez, A. Ventosa, M. Kamekura ＆ M. Kates: Syst. Appl. Microbiol., 8, 89 (1986).
4. 4) K. Horikoshi, R. Aono ＆ S. Nakamura: Experientia, 49, 497 (1993).
5. 5) Y. Nishiyama, T. Takashina, W. D. Grant ＆ K. Horikoshi: FEMS Microbiol. Lett., 99, 43 (1992).
6. 6) D. G. Burns, P. H. Janssen, T. Itoh, M. Kamekura, Z. Li, G. Jensen, F. Rodriguez-Valera, H. Bolhuis ＆ M. L. Dyall-Smith: Int. J. Syst. Evol. Microbiol., 57, 387 (2007).
7. 7) G. Britton, S. Liaanes-Jensen ＆ H. Pfander: Carotenoids. Handbook, Birkhauser Verlag, Basel, 2004.
8. 8）高市真一：カロテノイド―その多様性と生理活性―，裳華房，2006.
9. 9) M. Rodrigo-Banos, I. Garbayo, C. Vilchez, M. J. Bonete ＆ R. M. Martinez-Espinosa: Mar. Drugs, 13, 5508 (2015).
10. 10) R. Yatsunami, A. Ando, Y. Yang, S. Takaichi, M. Kohno, Y. Matsumura, H. Ikeda, T. Fukui, K. Nakasone, N. Fujita et al.: Front. Microbiol., 5, 100 (2014).
11. 11) J. Alcaino, I. Romero, M. Niklitschek, D. Sepulveda, M. C. Rojas, M. Baeza ＆ V. Cifuentes: PLoS One, 9, e96626 (2014).
12. 12) R. Yatsunami, A. Ando, N. Miyoko, Y. Yang, S. Takaichi ＆ S. Nakamura: Microbes Environ., 39, ME24004 (2024).
13. 13) Y. Yang, R. Yatsunami, A. Ando, N. Miyoko, T. Fukui, S. Takaichi ＆ S. Nakamura: J. Bacteriol., 197, 1614 (2015).
14. 14) D. Oesterhelt ＆ W. Stoeckenius: Nat. New Biol., 233, 149 (1971).
15. 15) R. F. Peck, E. A. Johnson ＆ M. P. Krebs: J. Bacteriol., 184, 2889 (2002).
16. 16) R. F. Peck, C. Echavarri-Erasun, E. A. Johnson, W. V. Ng, S. P. Kennedy, L. Hood, S. DasSarma ＆ M. P. Krebs: J. Biol. Chem., 276, 5739 (2001).
17. 17) M. Albrecht, S. Takaichi, S. Steiger, Z. Y. Wang ＆ G. Sandmann: Nat. Biotechnol., 18, 843 (2000).
18. 18) B. Tian, Z. Xu, Z. Sun, J. Lin ＆ Y. Hua: Biochim. Biophys. Acta, Gen. Subj., 1770, 902 (2007).
19. 19) H. R. Shahmohammadi, E. Asgarani, H. Terato, T. Saito, Y. Ohyama, K. Gekko, O. Yamamoto ＆ H. Ide: J. Radiat. Res., 39, 251 (1998).
20. 20) M. Kottemann, A. Kish, C. Iloanusi, S. Bjork ＆ J. DiRuggiero: Extremophiles, 9, 219 (2005).
21. 21) S. E. D'Souza, W. Altekar ＆ S. F. D'Souza: Arch. Microbiol., 168, 68 (1997).
22. 22) K. Yoshimura ＆ T. Kouyama: J. Mol. Biol., 375, 1267 (2008).
23. 23) T. Saito, Y. Miyabe, H. Ide ＆ O. Yamamoto: Radiat. Phys. Chem., 50, 267 (1997).
24. 24) A. Flegler ＆ A. Lipski: Arch. Microbiol., 204, 70 (2022).

糖鎖の多様性と見分け方  /  比能 洋

Page. 393 - 400 (published date : 2024年8月1日)

概要原稿

リファレンス

糖鎖の多様性はあらゆる生物の生存戦略を支えている．人の血液型（ABO）や大腸菌の血清型（O157）のように同じ種内でも糖鎖型（グリコタイプ）の多様性が生じる．糖鎖多様性を化学的に見分けるグリコタイピング研究の概要を紹介する．

1. 1）細谷憲政：化学と生物，10，391（1972）．
2. 2）蜷川　暁，加藤晃一，森　和俊：化学と生物，53，571（2015）．
3. 3) B. P. Kellman ＆ N. E. Lewis: Trends Biochem. Sci., 46, 284 (2021).
4. 4）井関尚栄：化学と生物，5，386（1967）．
5. 5) M. Imai, T. Watanabe, M. Hatta, S. C. Das, M. Ozawa, K. Shinya, G. Zhong, A. Hanson, H. Katsura, S. Watanabe et al.: Nature, 486, 420 (2012).
6. 6) A. L. Lewis, J. J. Kohler ＆ M. Aebi: “Essentials of Glycobiology”, Cold Spring Harber, 2022, p. 505.
7. 7) R. D. Cummings: Mol. Biosyst., 5, 1087 (2009).
8. 8) J. S. Temme, D. L. Butler ＆ J. C. Gildersleeve: Biochem. J., 478, 1485 (2021).
9. 9) R. T. Lee ＆ Y. C. Lee: Glycoconj. J., 17, 543 (2000).
10. 10) H.-J. Gabius: Biosystems, 164, 102 (2018).
11. 11) S. Hideshima, H. Hinou, D. Ebihara, R. Sato, S. Kuroiwa, T. Nakanishi, S.-I. Nishimura ＆ T. Osaka: Anal. Chem., 85, 5641 (2013).
12. 12) S. Hideshima, H. Hinou, D. Ebihara, R. Sato, S. Kuroiwa, T. Nakanishi, T. Momma, S.-I. Nishimura, Y. Sakoda ＆ T. Osaka: Sci. Rep., 9, 11616 (2019).
13. 13) D. F. Smith, X. Song ＆ R. D. Cummings: Methods Enzymol., 480, 417 (2010).
14. 14) Y. Kikutani, M. Okamatsu, S. Nishihara, S. Takase-Yoden, T. Hiono, R. P. Vries, R. McBride, K. Matsuno, H. Kida ＆ Y. Sakoda: Microbiol. Immunol., 64, 304 (2020).
15. 15) R. A. Laine: Glycobiology, 4, 759 (1994).
16. 16）小川智也：化学と生物，20，789（1982）．
17. 17）木曽　真：化学と生物，51，52（2013）．
18. 18) Z. Zhang, I. R. Ollmann, X. S. Ye, R. Wischnat, T. Baasov ＆ C. H. Wong: J. Am. Chem. Soc., 121, 734 (1999).
19. 19) O. J. Plannte, E. R. Palmacci ＆ P. H. Seeberger: Science, 291, 1523 (2001).
20. 20) S.-I. Nishimura ＆ K. Yamada: J. Am. Chem. Soc., 119, 10555 (1997).
21. 21) T. Matsushita, I. Nagashima, M. Fumoto, T. Ohta, K. Yamada, H. Shimizu, H. Hinou, K. Naruchi, T. Ito, H. Kondo et al.: J. Am. Chem. Soc., 132, 16651 (2010).
22. 22) C. Fontana ＆ G. Widmalm: Chem. Rev., 123, 1040 (2023).
23. 23) S.-I. Nishimura: Adv. Carbohydr. Chem. Biochem., 65, 219 (2011).
24. 24）第十七改正日本薬局方：“一般試験法糖鎖試験，および参考情報単糖分析とオリゴ糖／糖鎖プロファイル法”, https://www.pmda.go.jp/files/000163566.pdf
25. 25) P. Paone ＆ P. D. Cani: Gut, 69, 2232 (2020).
26. 26) T. Matsushita, H. Hinou, M. Kurogochi, H. Shimizu ＆ S.-I. Nishimura: Org. Lett., 7, 877 (2005).
27. 27) M. Fumoto, H. Hinou, T. Matsushita, M. Kurogochi, T. Ohta, T. Ito, K. Yamada, A. Takimoto, H. Kondo, T. Inazu et al.: Angew. Chem. Int. Ed., 44, 2534 (2005).
28. 28) N. Ohyabu, H. Hinou, T. Matsushita, R. Izumi, H. Shimizu, K. Kawamoto, Y. Numata, H. Togame, H. Takemoto, H. Kondo et al.: J. Am. Chem. Soc., 131, 17102 (2009).
29. 29) T. Matsushita, W. Takada, K. Igarashi, K. Naruchi, F. Garcia-Martin, M. Amano, H. Hinou ＆ S.-I. Nishimura: Biochim. Biophys. Acta, Gen. Subj., 1840, 1105 (2014).
30. 30) S. Rangappa, S. G. Artigas, R. Miyoshi, Y. Yokoi, S. Hayakawa, F. Garcia-Martin, H. Hinou ＆ S.-I. Nishimura: MedChemComm, 7, 1102 (2016).
31. 31) T. Matsushita, N. Ohyabu, N. Fujitani, K. Naruchi, H. Shimizu, H. Hinou ＆ S.-I. Nishimura: Biochemistry, 52, 402 (2013).
32. 32) H. Wakui, Y. Tanaka, T. Ose, I. Matsumoto, K. Kato, Y. Min, T. Tachibana, M. Sato, K. Naruchi, F. Garcia-Martin et al.: Chem. Sci., 11, 4999 (2020).
33. 33) H. Wakui, Y. Yokoi, C. Horidome, T. Ose, M. Yao, Y. Tanaka, H. Hinou ＆ S.-I. Nishimura: RSC Chem. Biol., 4, 564 (2023).
34. 34) C. Gao, M. Wei, T. R. McKitrick, A. M. McQuillan, J. Heimburg-Molinaro ＆ R. D. Cummings: Front Chem., 7, 883 (2019).
35. 35) G. Artigas, H. Hinou, F. Garcia-Martin, H.-J. Gabius ＆ S.-I. Nishimura: Chem. Asian J., 12, 159 (2017).
36. 36) M. Kanagawa: Int. J. Mol. Sci., 22, 13162 (2021).
37. 37) J. Nio-Kobayashi ＆ T. Itabashi: Front. Neuroanat., 15, 767330 (2021).
38. 38) L. L. Villones Jr., A.-K. Ludwig, H. Kumeta, S. Kikuchi, R. Ochi, T. T. Aizawa, S.-I. Nishimura, H.-J. Gabius ＆ H. Hinou: Sci. Rep., 12, 17800 (2022).
39. 39) B. A. H. Smith ＆ C. R. Bertozzi: Nat. Rev. Drug Discov., 20, 217 (2021).
40. 40) A. Shajahan, S. Archer-Hartmann, N. T. Supekar, A. S. Gleinich, C. Heiss ＆ P. Azadi: Glycobiology, 31, 410 (2021).
41. 41) K. Hammura, A. Ishikawa, H. V. Kumar, R. Miyoshi, Y. Yokoi, M. Tanaka, H. Hinou ＆ S.-I. Nishimura: ACS Med. Chem. Lett., 9, 889 (2018).
42. 42) L. R. Ruhaak, E. Steenvoorden, C. A. M. Koeleman, A. M. Deelder ＆ M. Wuhrer: Proteomics, 10, 2330 (2010).
43. 43) S.-I. Nishimura, K. Niikura, M. Kurogochi, T. Matsushita, M. Fumoto, H. Hinou, R. Kamitani, H. Nakagawa, K. Deguchi, N. Miura et al.: Angew. Chem. Int. Ed., 44, 91 (2005).
44. 44) H. Shimaoka, H. Kuramoto, J. Furukawa, Y. Miura, M. Kurogochi, Y. Kita, H. Hinou, Y. Shinohara ＆ S.-I. Nishimura: Chemistry, 13, 1664 (2007).
45. 45) Y. Miura, Y. Shinohara, J.-I. Furukawa, N. Nagahori ＆ S.-I. Nishimura: Chemistry, 13, 4797 (2007).
46. 46) A. G. Gebrehiwot, M. D. Seifu, K. Y. Mamo, I. F. Rehan, S. Rangappa, H. Hinou, T. Kamiyama ＆ S.-I. Nishimura: PLoS One, 13, e0209515 (2018).
47. 47) B. M. Montalban ＆ H. Hinou: ACS Infect. Dis., 10, 650 (2024).
48. 48) T. Nishikaze: Proc. Jpn. Acad., Ser. B, Phys. Biol. Sci., 95, 523 (2019).
49. 49) T. Furukawa, H. Hinou, S. Takeda, H. Chiba, S.-I. Nishimura ＆ S.-P. Hui: ChemBioChem, 18, 1903 (2017).
50. 50) B. M. Montalban ＆ H. Hinou: Proteomics, 23, 2300012 (2023).
51. 51) D. Suckau ＆ A. Resemann: Anal. Chem., 75, 5817 (2003).
52. 52) H. Hinou: Int. J. Mass Spectrom., 443, 109 (2019).
53. 53) S. Urakami ＆ H. Hinou: Anal. Sens., 2, e20210004 (2022).
54. 54) S. Urakami ＆ H. Hinou: ACS Omega, 7, 39280 (2022).
55. 55) K. K. Mock, M. Davey ＆ J. S. Cottrell: Biochem. Biophys. Res. Commun., 177, 644 (1991).
56. 56) S. Urakami ＆ H. Hinou: Int. J. Mol. Sci., 24, 16836 (2023).
57. 57) K.-S. Jang ＆ Y. H. Kim: J. Microbiol., 56, 209 (2018).
58. 58) S. Urakami ＆ H. Hinou: Sci. Rep., 14, 12719 (2024).

バイオサイエンススコープ

大学発ベンチャー，エディットフォース株式会社，の設立  /  中村 崇裕

Page. 401 - 406 (published date : 2024年8月1日)

概要原稿

リファレンス

私達は植物科学の研究から生まれた「人工DNA/RNAタンパク質設計技術」の研究シーズを基に，2015年にエディットフォース株式会社を設立し，主に創薬での事業化を進めている．本稿では，ベンチャー創出とその後の運営にまつわる話題を紹介する．

1. 1) A. Barkan ＆ I. Small: Annu. Rev. Plant Biol., 65, 415 (2014). https://doi.10.1146/annurev-arplant-050213-040159
2. 2) A. Barkan, M. Rojas, S. Fujii, A. Yap, Y. S. Chong, C. S. Bond ＆ I. Small: PLoS Genet., 8, e1002910 (2012). https://doi.10.1371/journal.pgen.1002910
3. 3) Y. Yagi, S. Hayashi, K. Kobayashi, T. Hirayama ＆ T. Nakamura: PLoS One, 8, e57286 (2013). https://doi.10.1371/journal.pone.0057286
4. 4) M. E. Gallo: The Bioeconomy: A Primer, https://crsreports.congress.gov/product/pdf/R/R46881, 2022.
5. 5) 統合イノベーション戦略推進会議：バイオ戦略2020, https://www8.cao.go.jp/cstp/bio/bio2020_honbun.pdf, 2020.
6. 6) Y. Yagi, T. Teramoto, S. Kaieda, T. Imai, T. Sasaki, M. Yagi, N. Maekawa ＆ T. Nakamura: Cells, 11, 3529 (2022). https://doi.10.3390/cells11223529
7. 7) N. Ping, S. Hara-Kuge, Y. Yagi, T. Kazama ＆ T. Nakamura: Sci. Rep., 14, 251 (2024). https://doi.10.1038/s41598-023-50776-z
8. 8) M. Ichinose, M. Kawabata, Y. Akaiwa, Y. Shimajiri, I. Nakamura, T. Tamai, T. Nakamura, Y. Yagi ＆ B. Gutmann: Commun. Biol., 5, 968 (2022). https://doi.10.1038/s42003-022-03927-3

追悼

遠藤章博士の遺したもの  /  蓮見 惠司

Page. 407 - 409 (published date : 2024年8月1日)

概要原稿

リファレンス

遠藤章博士（東京農工大学特別栄誉教授）が2024年6月5日，90歳で逝去された．

 

付録

和文誌編集委員  / 

Page. 0 - 0 (published date : 2024年8月1日)

概要原稿

リファレンス