解説

嫌気性細菌のバイオマス分解-セルラーゼ多酵素複合体セルロソーム
セルロソームの構造の理解と活用に向けて

Vol.63 No.9 Page. 408 - 414 (published date : 2025年9月1日)
苅田 修一1
  1. 三重大学名誉教授
vol63_9

 

概要原稿

セルロース分解性嫌気性細菌が生産するセルロソームは，多酵素複合体で，その相乗効果と近接効果によりセルロースを効率よく分解している．ゲノム研究などにより，多様な複合体の姿が明らかになってきた．これらを紹介する．

リファレンス

  1. 1) J. A. Viljoen, E. B. Fred & W. H. Peterson: J. Agric. Sci., 16, 1 (1926).
  2. 2) R. Lamed, E. Setter & E. A. Bayer: J. Bacteriol., 156, 828 (1983).
  3. 3) E. A. Bayer, R. Lamed, B. A. White & H. J. Flint: Chem. Rec., 8, 364 (2008).
  4. 4) C. Schoeler, K. H. Malinowska, R. C. Bernardi, L. F. Milles, M. A. Jobst, E. Durner, W. Ott, D. B. Fried, E. A. Bayer, K. Schulten et al.: Nat. Commun., 5, 5635 (2014).
  5. 5) P. Bule, V. M. R. Pires, C. M. G. A. Fontes & V. D. Alves: Curr. Opin. Struct. Biol., 49, 154 (2018).
  6. 6) B. Dassa, I. Borovok, V. Ruimy-Israeli, R. Lamed, H. J. Flint, S. H. Duncan, B. Henrissat, P. Coutinho, M. Morrison, P. Mosoni et al.: PLoS One, 9, e99221 (2014).
  7. 7) B. Leis, C. Held, F. Bergkemper, K. Dennemarck, R. Steinbauer, A. Reiter, M. Mechelke, M. Moerch, S. Graubner, W. Liebl et al.: Biotechnol. Biofuels, 10, 240 (2017).
  8. 8) V. V. Zverlov, J. Kellermann & W. H. Schwarz: Proteomics, 5, 3646 (2005).
  9. 9) C. M. Minor, A. Takayesu, S. M. Ha, L. Salwinski, M. R. Sawaya, M. Pellegrini & R. T. Clubb: Front. Microbiol., 15, 1473396 (2024).
  10. 10) T. Arai, R. Araki, A. Tanaka, S. Karita, T. Kimura, K. Sakka & K. Ohmiya: J. Bacteriol., 185, 504 (2003).
  11. 11) I. Venditto, A. S. Luis, M. Rydahl, J. Schuckel, V. O. Fernandes, S. Vidal-Melgosa, P. Bule, A. Goyal, V. M. R. Pires, C. G. Dourado et al.: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 113, 7136 (2016).
  12. 12) K. Igarashi, A. Koivula, M. Wada, S. Kimura, M. Penttila & M. Samejima: J. Biol. Chem., 284, 36186 (2009).
  13. 13) K. Zajki-Zechmeister, M. Eibinger & B. Nidetzky: ACS Catal., 12, 10984 (2022).
  14. 14) D. G. Olson, S. A. Tripathi, R. J. Giannone, J. Lo, N. C. Caiazza, D. A. Hogsett, R. L. Hettich, A. M. Guss, G. Dubrovsky & L. R. Lynd: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 107, 17727 (2010).
  15. 15) M. You, Q. Zhao, Y. Liu, W. Zhang, Z. Shen, Z. Ren & C. Xu: Front. Microbiol., 14, 1288286 (2023).
  16. 16) Y. Nataf, L. Bahari, H. Kahel-Raifer, I. Borovok, R. Lamed, E. A. Bayer, A. L. Sonenshein & Y. Shoham: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 107, 18646 (2010).
  17. 17) S. Morais, S. Winkler, A. Zorea, L. Levin, F. S. P. Nagies, N. Kapust, E. Lamed, A. Artan-Furman, D. N. Bolam, M. P. Yadav et al.: Science, 383, eadj9223 (2024).
  18. 18) L. R. Lynd, W. H. van Zyl, J. E. McBride & M. Laser: Curr. Opin. Biotechnol., 16, 577 (2005).
  19. 19) B. Lamote, M. J. M. da Fonseca, J. Vanderstraeten, K. Meert, M. Elias & Y. Briers: Appl. Microbiol. Biotechnol., 107, 2755 (2023).
  20. 20) M. Vodovnik & N. Lindic: Biotechnol. Adv., 79, 108523 (2025).
  21. 21) Y.-J. Liu, B. Li, Y. Feng & Q. Cui: Biotechnol. Adv., 40, 107535 (2020).
  22. 22) P. Prawitwong, R. Waeonukul, C. Tachaapaikoon, P. Pason, K. Ratanakhanokchai, L. Deng, J. Sermsathanaswadi, K. Septiningrum, Y. Mori & A. Kosugi: Biotechnol. Biofuels, 6, 184 (2013).
  23. 23) 小杉昭彦：化学と生物，61, 339 (2023).
  24. 24) T. S. Lankiewicz, S. P. Lillington & M. A. O'Malley: Microbiol. Mol. Biol. Rev., 86, 00041-22 (2022).


本文はトップページからログインをして頂くと表示されます。