セミナー室 / 腸内相互作用の理解に基づいた健康の増進・疾患の予防

腸上皮細胞接着活性を有するセグメント細菌の生態学的性状と腸粘膜免疫の活性化
腸粘膜接着細菌が腸機能を活性化する

Vol.55 No.1 Page. 49 - 58 (published date : 2016年12月20日)
梅﨑 良則1
  1. ヤクルト本社中央研究所
vol55_1

 

概要原稿

腸内フローラがわれわれの健康・疾患に関係していることが多くの人々に理解されるようになってきた．そこにはヒトを中心とした腸内フローラの生態学的な解析と無菌動物をベースに種々の腸内細菌を定着させた動物モデルでの生理学的な解析が大きな貢献をしてきた．後者の研究においては20世紀半ばに開発された無菌ラットやマウスが重要な役割を担い，無菌動物と通常動物には特に消化管粘膜の細胞の構成とその性質に大きな違いがあることが明らかになった．本稿ではマウスの腸粘膜の免疫応答に重大な影響を与えることが解明されたセグメント細菌（SFB）に焦点をあて，本菌の生態学的な特徴と種々の免疫形質の誘導について腸内フローラ全体での位置づけ，他の腸内菌との関係を含めて紹介する．

リファレンス

  1. 1) H. A. Gordon & L. Pesti: Bacteriol. Rev., 35, 390 (1971).
  2. 2) G. Nigro, R. Rossi, P. H. Commere, P. Jay & P. J. Sansonetti: Cell Host Microbe, 15, 792 (2014).
  3. 3) Y. Umesaki, A. Suzuki, T. Kasama, K. Tohyama, M. Mutai & T. Yamakawa: J. Biochem., 90, 1731 (1981).
  4. 4) Y. Umesaki, K. Tohyama & M. Mutai: J. Biochem., 92, 373 (1982).
  5. 5) Y. Umesaki: Bifidobact. Microflora, 8, 13 (1989).
  6. 6) Y. Umesaki, T. Sakata & T. Yajima: Biochem. Biophys. Res. Commun., 105, 439 (1982).
  7. 7) Y. Goto, T. Obata, J. Kunisawa, S. Sato, I. I. Ivanov, A. Lamichhane, N. Takeyama, M. Kamioka, M. Sakamoto, T. Matsuki et al.: Science, 345, 1254009 (2014).
  8. 8) T. A. Pham, S. Clare, D. Goulding, J. M. Arasteh, M. D. Stares, H. P. Browne, J. A. Keane, A. J. Page, N. Kumasaka, L. Kane et al.; Sanger Mouse Genetics Project: Cell Host Microbe, 16, 504 (2014).
  9. 9) J. M. Pickard, C. F. Maurice, M. A. Kinnebrew, M. C. Abt, D. Schenten, T. V. Golovkina, S. R. Bogatyrev, R. F. Ismagilov, E. G. Pamer, P. J. Turnbaugh et al.: Nature, 514, 638 (2014).
  10. 10) A. Bandeira, T. Mota-Santos, S. Itohara, S. Degermann, C. Heusser, S. Tonegawa & A. Coutinho: J. Exp. Med., 172, 239 (1990).
  11. 11) Y. Umesaki, H. Setoyama, S. Matsumoto & Y. Okada: Immunology, 79, 32 (1993).
  12. 12) Y. Okada, S. Matsumoto, A. Imaoka, H. Setoyama, H. M. Nanno, M. Kawaguchi & Y. Umesaki: Infect. Immun., 62, 5442 (1994).
  13. 13) C. P. Davis & D. C. Savage: Infect. Immun., 10, 948 (1974).
  14. 14) Y. Umesaki, Y. Okada, S. Matsumoto, A. Imaoka & H. Setoyama: Microbiol. Immunol., 39, 555 (1995).
  15. 15) H. Cheroutre, F. Lambolez & D. Mucida: Nat. Rev. Immunol., 11, 445 (2011).
  16. 16) H. L. Klaasen, P. J. Van der Heijden, W. Stok, F. G. Poelma, J. P. Koopman, M. E. Van den Brink, M. H. Bakker, W. M. Eling & A. C. Beynen: Infect. Immun., 61, 303 (1993).
  17. 17) Y. Umesaki, H. Setoyama, S. Matsumoto, A. Imaoka & K. Itoh: Infect. Immun., 67, 3504 (1999).
  18. 18) I. I. Ivanov, L. Frutos Rde, N. Manel, K. Yoshinaga, D. B. Rifkin, R. B. Sartor, B. B. Finlay & D. R. Littman: Cell Host Microbe, 4, 337 (2008).
  19. 19) I. I. Ivanov, K. Atarashi, N. Manel, E. L. Brodie, T. Shima, U. Karaoz, D. Wei, K. C. Goldfarb, C. A. Santee, S. V. Lynch et al.: Cell, 139, 485 (2009).
  20. 20) Y. Goto, C. Panea, G. Nakato, A. Cebula, C. Lee, M. G. Diez, T. M. Laufer, L. Ignatowicz & I. I. Ivanov: Immunity, 40, 594 (2014).
  21. 21) Y. Yang, M. B. Torchinsky, M. Gobert, H. Xiong, M. Xu, J. L. Linehan, F. Alonzo, C. Ng, A. Chen, X. Lin et al.: Nature, 510, 152 (2014).
  22. 22) K. Atarashi, T. Tanoue, M. Ando, N. Kamada, Y. Nagano, S. Narushima, W. Suda, A. Imaoka, H. Setoyama, T. Nagamori et al.: Cell, 163, 367 (2015).
  23. 23) T. Prakash, K. Oshima, H. Morita, S. Fukuda, A. Imaoka, N. Kumar, V. K. Sharma, S. W. Kim, M. Takahashi, N. Saitou et al.: Cell Host Microbe, 10, 273 (2011).
  24. 24) K. Atarashi, T. Tanoue, T. Shima, A. Imaoka, T. Kuwahara, Y. Momose, G. Cheng, S. Yamasaki, T. Saito, Y. Ohba et al.: Science, 331, 337 (2011).
  25. 25) J. Snel, P. P. Heinen, H. J. Blok, R. J. Carman, A. J. Duncan, P. C. Allen & M. D. Collins: Int. J. Syst. Bacteriol., 45, 780 (1995).
  26. 26) H. L. Klaasen, J. P. Koopman, M. E. Van den Brink, M. H. Bakker, F. G. Poelma & A. C. Beynen: Lab. Anim., 27, 141 (1993).
  27. 27) C. L. Thompson, R. Vier, A. Mikaelyan, T. Wienemann & A. Brune: Environ. Microbiol., 14, 1454 (2012).
  28. 28) L. Margulis, J. Z. Jorgensen, S. Dolan, R. Kolchinsky, F. A. Rainey & S. C. Lo: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 95, 1236 (1998).
  29. 29) J. Snel, C. C. Hermsen, H. J. Smits, N. A. Bos, W. M. Eling, J. J. Cebra & P. J. Heidt: Can. J. Microbiol., 44, 1177 (1998).
  30. 30) Y. Umesaki, T. Sakata & T. Yajima: Biochem. Biophys. Res. Commun., 105, 439 (1982).
  31. 31) Y. Umesaki: Proc. Jpn. Acad., Ser. B, Phys. Biol. Sci., 90, 313 (2014).
  32. 32) P. Schnupf, V. Gaboriau-Routhiau, M. Gros, R. Friedman, M. Moya-Nilges, G. Nigro, N. Cerf-Bensussan & P. J. Sansonetti: Nature, 520, 99 (2015).
  33. 33) R. Stepankova, F. Powrie, O. Kofronova, H. Kozakova, T. Hudcovic, T. Hrncir, H. Uhlig, S. Read, Z. Rehakova, O. Benada et al.: Inflamm. Bowel Dis., 13, 1202 (2007).
  34. 34) H. Setoyama, A. Imaoka, H. Ishikawa & Y. Umesaki: Microbes Infect., 5, 115 (2003).
  35. 35) H. J. Wu, I. I. Ivanov, J. Darce, K. Hattori, T. Shima, Y. Umesaki, D. R. Littman, C. Benoist & D. Mathis: Immunity, 32, 815 (2010).
  36. 36) Y. K. Lee, J. S. Menezes, Y. Umesaki & S. K. Mazmanian: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 108 (Suppl. 1), 4615 (2011).
  37. 37) A. Imaoka, H. Setoyama, A. Takagi, S. Matsumoto & Y. Umesaki: J. Appl. Microbiol., 96, 656 (2004).


本文はトップページからログインをして頂くと表示されます。