解説

乳児腸内フローラの形成機構
生涯の健康状態を左右する重要なイベント

Vol.56 No.4 Page. 279 - 286 (published date : 2018年3月20日)
牧野 博1, 松木 隆広1
  1. 株式会社ヤクルト本社中央研究所
vol56_4

 

概要原稿

乳児の腸内フローラ形成は誕生直後に始まり，生涯にわたって宿主の生理に影響を及ぼすことが近年の研究により示された．しかし，乳児の腸内フローラの形成に影響を与える因子や腸内細菌の由来，形成過程の法則性や最優勢を占める菌の特性など，腸内フローラの形成機構についてまだ十分に明らかとなっていない．本稿では，乳児期における腸内フローラの形成機構やそれらの起源，健康への影響についてのこれまでの知見・報告を総説し，今後の課題について考えたい．

リファレンス

  1. 1) J. Qin, R. Li, J. Raes, M. Arumugam, K. S. Burgdorf, C. Manichanh, T. Nielsen, N. Pons, F. Levenez, T. Yamada et al.: Nature, 464, 59 (2010).
  2. 2) E. Thursby & N. Juge: Biochem. J., 474, 1823 (2017).
  3. 3) S. P. Claus, H. Guillou & S. Ellero-Simatos: NPJ Biofilms Microbiomes, 2, 16003 (2016).
  4. 4) H. Matsui, T. Takahashi, A. Overby, S. Y. Murayama, H. Yoshida, Y. Yamamoto, K. Nishiyama, Y. Seto, T. Mukai & M. Nakamura: Helicobacter, 20, 291 (2015).
  5. 5) L. V. Hooper & A. J. Macpherson: Nat. Rev. Immunol., 10, 159 (2010).
  6. 6) S. V. Lynch & H. A. Boushey: Curr. Opin. Allergy Clin. Immunol., 16, 165 (2016).
  7. 7) C. Codling, L. O'Mahony, F. Shanahan, E. M. Quigley & J. R. Marchesi: Dig. Dis. Sci., 55, 392 (2010).
  8. 8) C. Quince, U. Z. Ijaz, N. Loman, A. M. Eren, D. Saulnier, J. Russell, S. J. Haig, S. T. Calus, J. Quick, A. Barclay et al.: Am. J. Gastroenterol., 110, 1718, quiz, 1730 (2015).
  9. 9) Y. Wang & L. H. Kasper: Brain Behav. Immun., 38, 1 (2014).
  10. 10) H. Tsuji, R. Oozeer, K. Matsuda, T. Matsuki, T. Ohta, K. Nomoto, R. Tanaka, M. Kawashima, K. Kawashima, S. Nagata et al.: Benef. Microbes, 3, 113 (2012).
  11. 11) T. Odamaki, K. Kato, H. Sugahara, N. Hashikura, S. Takahashi, J. Z. Xiao, F. Abe & R. Osawa: BMC Microbiol., 16, 90 (2016).
  12. 12) F. Backhed, J. Roswall, Y. Peng, Q. Feng, H. Jia, P. Kovatcheva-Datchary, Y. Li, Y. Xia, H. Xie, H. Zhong et al.: Cell Host Microbe, 17, 852 (2015).
  13. 13) M. J. Gosalbes, S. Llop, Y. Valles, A. Moya, F. Ballester & M. P. Francino: Clin. Exp. Allergy, 43, 198 (2013).
  14. 14) C. F. Favier, W. M. de Vos & A. D. Akkermans: Anaerobe, 9, 219 (2003).
  15. 15) S. Dogra, O. Sakwinska, S. E. Soh, C. Ngom-Bru, W. M. Bruck, B. Berger, H. Brussow, Y. S. Lee, F. Yap, Y. S. Chong et al.: MBio, 6, e02419-14 (2015).
  16. 16) T. Matsuki, K. Yahagi, H. Mori, H. Matsumoto, T. Hara, S. Tajima, E. Ogawa, H. Kodama, K. Yamamoto, T. Yamada et al.: Nat. Commun., 7, 11939 (2016).
  17. 17) T. Yatsunenko, F. E. Rey, M. J. Manary, I. Trehan, M. G. Dominguez-Bello, M. Contreras, M. Magris, G. Hidalgo, R. N. Baldassano, A. P. Anokhin et al.: Nature, 486, 222 (2012).
  18. 18) Y. Valles, A. Artacho, A. Pascual-Garcia, M. L. Ferrus, M. J. Gosalbes, J. J. Abellan & M. P. Francino: PLOS Genet., 10, e1004406 (2014).
  19. 19) S. Arboleya, A. Binetti, N. Salazar, N. Fernandez, G. Solis, A. Hernandez-Barranco, A. Margolles, C. G. de Los Reyes-Gavilan & M. Gueimonde: FEMS Microbiol. Ecol., 79, 763 (2012).
  20. 20) S. Arboleya, L. Ang, A. Margolles, L. Yiyuan, Z. Dongya, X. Liang, G. Solis, N. Fernandez, C. G. de Los Reyes-Gavilan & M. Gueimonde: Anaerobe, 18, 378 (2012).
  21. 21) M. G. Dominguez-Bello, E. K. Costello, M. Contreras, M. Magris, G. Hidalgo, N. Fierer & R. Knight: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 107, 11971 (2010).
  22. 22) M. M. Gronlund, O. P. Lehtonen, E. Eerola & P. Kero: J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 28, 19 (1999).
  23. 23) R. Martin, H. Makino, A. Cetinyurek Yavuz, K. Ben-Amor, M. Roelofs, E. Ishikawa, H. Kubota, S. Swinkels, T. Sakai, K. Oishi et al.: PLOS One, 11, e0158498 (2016).
  24. 24) M. B. Azad, T. Konya, H. Maughan, D. S. Guttman, C. J. Field, R. S. Chari, M. R. Sears, A. B. Becker, J. A. Scott & A. L. Kozyrskyj: CMAJ, 185, 385 (2013).
  25. 25) A. Marcobal, M. Barboza, E. D. Sonnenburg, N. Pudlo, E. C. Martens, P. Desai, C. B. Lebrilla, B. C. Weimer, D. A. Mills, J. B. German et al.: Cell Host Microbe, 10, 507 (2011).
  26. 26) R. W. Loftin, M. Habli, C. C. Snyder, C. M. Cormier, D. F. Lewis & E. A. Defranco: Rev. Obstet. Gynecol., 3, 10 (2010).
  27. 27) M. J. Butel, A. Suau, F. Campeotto, F. Magne, J. Aires, L. Ferraris, N. Kalach, B. Leroux & C. Dupont: J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 44, 577 (2007).
  28. 28) H. Kubota, H. Makino, A. Gawad, A. Kushiro, E. Ishikawa, T. Sakai, T. Akiyama, K. Matsuda, R. Martin, J. Knol et al.: Appl. Environ. Microbiol., 82, 5806 (2016).
  29. 29) F. Backhed, R. E. Ley, J. L. Sonnenburg, D. A. Peterson & J. I. Gordon: Science, 307, 1915 (2005).
  30. 30) G. W. Tannock: Curr. Issues Mol. Biol., 1, 53 (1999).
  31. 31) M. C. Arrieta, L. T. Stiemsma, N. Amenyogbe, E. M. Brown & B. Finlay: Front. Immunol., 5, 427 (2014).
  32. 32) H. Wopereis, R. Oozeer, K. Knipping, C. Belzer & J. Knol: Pediatr. Allergy Immunol., 25, 428 (2014).
  33. 33) R. Romero, J. Miranda, J. P. Kusanovic, T. Chaiworapongsa, P. Chaemsaithong, A. Martinez, F. Gotsch, Z. Dong, A. I. Ahmed, M. Shaman et al.: J. Perinat. Med., 43, 19 (2015).
  34. 34) E. Jimenez, L. Fernandez, M. L. Marin, R. Martin, J. M. Odriozola, C. Nueno-Palop, A. Narbad, M. Olivares, J. Xaus & J. M. Rodriguez: Curr. Microbiol., 51, 270 (2005).
  35. 35) K. Aagaard, J. Ma, K. M. Antony, R. Ganu, J. Petrosino & J. Versalovic: Sci. Transl. Med., 6, 237ra65 (2014).
  36. 36) E. Jimenez, M. L. Marin, R. Martin, J. M. Odriozola, M. Olivares, J. Xaus, L. Fernandez & J. M. Rodriguez: Res. Microbiol., 159, 187 (2008).
  37. 37) H. Makino, A. Kushiro, E. Ishikawa, D. Muylaert, H. Kubota, T. Sakai, K. Oishi, R. Martin, K. Ben Amor, R. Oozeer et al.: Appl. Environ. Microbiol., 77, 6788 (2011).
  38. 38) H. Makino, A. Kushiro, E. Ishikawa, H. Kubota, A. Gawad, T. Sakai, K. Oishi, R. Martin, K. Ben-Amor, J. Knol et al.: PLOS One, 8, e78331 (2013).
  39. 39) K. M. Hunt, J. A. Foster, L. J. Forney, U. M. Schutte, D. L. Beck, Z. Abdo, L. K. Fox, J. E. Williams, M. K. McGuire & M. A. McGuire: PLoS One, 6, e21313 (2011).
  40. 40) R. Marin, S. Langa, C. Reviriego, E. Jim?nez, M. L. Martin, M. Olivares, J. Boza, J. Jimenez, L. Fernandez, J. Xaus et al.: Trends Food Sci. Technol., 15, 121 (2004).
  41. 41) T. Jost, C. Lacroix, C. Braegger & C. Chassard: Br. J. Nutr., 110, 1253 (2013).
  42. 42) H. Makino, R. Martin, E. Ishikawa, A. Gawad, H. Kubota, T. Sakai, K. Oishi, R. Tanaka, K. Ben-Amor, J. Knol et al.: Benef. Microbes, 6, 563 (2015).
  43. 43) R. W. McLaughlin, H. Vali, P. C. Lau, R. G. Palfree, A. De Ciccio, M. Sirois, D. Ahmad, R. Villemur, M. Desrosiers & E. C. Chan: J. Clin. Microbiol., 40, 4771 (2002).
  44. 44) P. F. Perez, J. Dore, M. Leclerc, F. Levenez, J. Benyacoub, P. Serrant, I. Segura-Roggero, E. J. Schiffrin & A. Donnet-Hughes: Pediatrics, 119, e724 (2007).
  45. 45) W. Young, B. C. Hine, O. A. Wallace, M. Callaghan & R. Bibiloni: PeerJ, 3, e888 (2015).
  46. 46) T. Jost, C. Lacroix, C. P. Braegger, F. Rochat & C. Chassard: Environ. Microbiol., 16, 2891 (2014).
  47. 47) V. Martin, A. Maldonado-Barragan, L. Moles, M. Rodriguez-Banos, R. D. Campo, L. Fernandez, J. M. Rodriguez & E. Jimenez: J. Hum. Lact., 28, 36 (2012).
  48. 48) K. Murono, K. Fujita, M. Yoshikawa, M. Saijo, F. Inyaku, H. Kakehashi & T. Tsukamoto: J. Pediatr., 122, 120 (1993).
  49. 49) B. B. Warner, E. Deych, Y. Zhou, C. Hall-Moore, G. M. Weinstock, E. Sodergren, N. Shaikh, J. A. Hoffmann, L. A. Linneman, A. Hamvas et al.: Lancet, 387, 1928 (2016).
  50. 50) L. M. Cox, S. Yamanishi, J. Sohn, A. V. Alekseyenko, J. M. Leung, I. Cho, S. G. Kim, H. Li, Z. Gao, D. Mahana et al.: Cell, 158, 705 (2014).
  51. 51) L. C. Bailey, C. B. Forrest, P. Zhang, T. M. Richards, A. Livshits & P. A. DeRusso: JAMA Pediatr., 168, 1063 (2014).
  52. 52) F. Turroni, A. Ribbera, E. Foroni, D. van Sinderen & M. Ventura: Antonie van Leeuwenhoek, 94, 35 (2008).
  53. 53) S. Fukuda, H. Toh, K. Hase, K. Oshima, Y. Nakanishi, K. Yoshimura, T. Tobe, J. M. Clarke, D. L. Topping, T. Suzuki et al.: Nature, 469, 543 (2011).
  54. 54) T. Asahara, K. Shimizu, K. Nomoto, T. Hamabata, A. Ozawa & Y. Takeda: Infect. Immun., 72, 2240 (2004).
  55. 55) B. Bjorksten, E. Sepp, K. Julge, T. Voor & M. Mikelsaar: J. Allergy Clin. Immunol., 108, 516 (2001).
  56. 56) M. Kalliomaki, M. C. Collado, S. Salminen & E. Isolauri: Am. J. Clin. Nutr., 87, 534 (2008).
  57. 57) T. Fujii, Y. Ohtsuka, T. Lee, T. Kudo, H. Shoji, H. Sato, S. Nagata, T. Shimizu & Y. Yamashiro: J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 43, 83 (2006).
  58. 58) R. Fuller: J. Appl. Bacteriol., 66, 365 (1989).
  59. 59) H. Kitajima, Y. Sumida, R. Tanaka, N. Yuki, H. Takayama & M. Fujimura: Arch. Dis. Child. Fetal Neonatal Ed., 76, F101 (1997).
  60. 60) S. C. Sawh, S. Deshpande, S. Jansen, C. J. Reynaert & P. M. Jones: PeerJ, 4, e2429 (2016).
  61. 61) P. Panigrahi, S. Parida, N. C. Nanda, R. Satpathy, L. Pradhan, D. S. Chandel, L. Baccaglini, A. Mohapatra, S. S. Mohapatra, P. R. Misra et al.: Nature, 548, 407 (2017).
  62. 62) M. H. Land, K. Rouster-Stevens, C. R. Woods, M. L. Cannon, J. Cnota & A. K. Shetty: Pediatrics, 115, 178 (2005).
  63. 63) G. Q. Zhang, H. J. Hu, C. Y. Liu, S. Shakya & Z. Y. Li: Medicine(Baltimore), 95, e2581 (2016).
  64. 64) M. Rinne, M. Kalliomaki, S. Salminen & E. Isolauri: J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 43, 200 (2006).
  65. 65) D. Scalabrin, C. Harris, W. H. Johnston & C. L. Berseth: Eur. J. Pediatr., 176, 217 (2017).
  66. 66) Y. Kanamori, K. Hashizume, M. Sugiyama, M. Mortomi, N. Yuki & R. Tanaka: Clin. Nutr., 21, 527 (2002).
  67. 67) H. P. Browne, S. C. Forster, B. O. Anonye, N. Kumar, B. A. Neville, M. D. Stares, D. Goulding & T. D. Lawley: Nature, 533, 543 (2016).
  68. 68) E. J. Stewart: J. Bacteriol., 194, 4151 (2012).


本文はトップページからログインをして頂くと表示されます。