全文PDF :
英文要旨および目次PDF :

巻頭言

ジャーナル評価と論文の質  /  中川 好秋

Page. 379 - 379 (published date : 2020年7月1日)

冒頭文

リファレンス

「編集」をネタに巻頭言を，と清田編集長から依頼があった．そこで，過去の巻頭言に何が書かれているかを調べてみた．今では，論文検索は図書館にいかなくてもデスク上で簡単にできるので，学会HPに入って“巻頭言”をダウンロードした．

 

今日の話題

脳の柔軟性を決める分子機構  /  宮田 真路

Page. 380 - 382 (published date : 2020年7月1日)

概要原稿

リファレンス

一部のニューロンの周囲に見られる特殊な細胞外マトリクスによって，神経の可塑性や記憶が制御されることがわかってきた．脳において細胞外マトリクスがどのようにして形成され機能するのか概説する．

1. 1) S. Miyata & H. Kitagawa: Biochim. Biophys. Acta Gen. Subj., 1861, 2420 (2017).
2. 2) T. Pizzorusso, P. Medini, N. Berardi, S. Chierzi, J. W. Fawcett & L. Maffei: Science, 298, 1248 (2002).
3. 3) W. Shi, X. Wei, X. Wang, S. Du, W. Liu, J. Song & Y. Wang: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 116, 27063 (2019).
4. 4) S. Miyata, Y. Komatsu, Y. Yoshimura, C. Taya & H. Kitagawa: Nat. Neurosci., 15, 414, S1 (2012).
5. 5) K. E. Carstens, M. L. Phillips, L. Pozzo-Miller, R. J. Weinberg & S. M. Dudek: J. Neurosci., 36, 6312 (2016).
6. 6) Z. Mirzadeh, K. M. Alonge, E. Cabrales, V. Herranz-Perez, J. M. Scarlett, J. M. Brown, R. Hassouna, M. E. Matsen, H. T. Nguyen, J. M. Garcia-Verdugo et al.: Nat. Metab., 1, 212 (2019).

清酒産業において芽胞菌は重要なリスクなのか？  /  髙橋 正之

Page. 383 - 385 (published date : 2020年7月1日)

概要原稿

リファレンス

清酒は飲用経験上，食品安全上のリスクは低いと考えられているが，土壌由来芽胞菌の製品からの検出事例が報告されている．今般，芽胞菌に関しても科学的データに基づき安全性が裏付けられたため，詳細について紹介する．

1. 1) S. H. Jeon, N. H. Kim, M. B. Shim, Y. W. Jeon, J. H. Ahn, S. H. Lee, I. G. Hwang & M. S. Rhee: J. Food Prot., 78, 812 (2015).
2. 2) N. Boban, M. Tonkic, D. Budimir, D. Modun, D. Sutlovic, V. Punda-Polic & M. Boban: J. Food Sci., 75, M322 (2010).
3. 3) T. Moretro & M. A. Daeschel: J. Food Sci., 69, M251 (2004).
4. 4) J. G. Waite & M. A. Daeschel: J. Food Sci., 72, M286 (2007).
5. 5) G. Menz, P. Aldred & F. Vriesekoop: Beer in Health and Disease Prevention, Academic Press, 2009, pp.403-413.

諸外国で始まった乳児用調製粉乳への2′-フコシルラクトース添加 -その科学的背景と現状-  /  阪中 幹祥, 片山 高嶺

Page. 386 - 388 (published date : 2020年7月1日)

概要原稿

リファレンス

2016年以降，欧米を中心とした諸外国において乳児用調製粉乳への2′-フコシルラクトース（2′-FL）の添加が開始された．本稿では，その科学的背景と現状を乳児の腸内細菌叢形成への効果の観点から紹介する．

1. 1) M. Sakanaka, A. Gotoh, K. Yoshida, T. Odamaki, H. Koguchi, J. Z. Xiao, M. Kitaoka & T. Katayama: Nutrients, 12, 71 (2020).
2. 2) M. N. Huda, S. M. Ahmad, M. J. Alam, A. Khanam, K. M. Kalanetra, D. H. Taft, R. Raqib, M. A. Underwood, D. A. Mills & C. B. Stephensen: Pediatrics, 143, e20181489 (2019).
3. 3) 浦島　匡，福田健二：応用糖質科学，8, 155 (2018).
4. 4) M. K. McGuire, C. L. Meehan, M. A. McGuire, J. E. Williams, J. Foster, D. W. Sellen, E. W. Kamau-Mbuthia, E. W. Kamundia, S. Mbugua, S. E. Moore et al.: Am. J. Clin. Nutr., 105, 1086 (2017).
5. 5) Z. T. Lewis, S. M. Totten, J. T. Smilowitz, M. Popovic, E. Parker, D. G. Lemay, M. L. Van Tassell, M. J. Miller, Y. S. Jin, J. B. German et al.: Microbiome, 3, 13 (2015).
6. 6) K. James, F. Bottacini, J. I. S. Contreras, M. Vigoureux, M. Egan, M. O'Connell-Motherway, E. Holmes & D. van Sinderen: Sci. Rep., 9, 15427 (2019).
7. 7) M. Sakanaka, M. E. Hansen, A. Gotoh, T. Katoh, K. Yoshida, T. Odamaki, H. Yachi, Y. Sugiyama, S. Kurihara, J. Hirose et al.: Sci. Adv., 5, eaaw7696 (2019).
8. 8) K. Bych, M. H. Miks, T. Johanson, M. J. Hederos, L. K. Vigsnas & P. Becker: Curr. Opin. Biotechnol., 56, 130 (2019).
9. 9) B. Berger, N. Porta, F. Foata, D. Grathwohl, M. Delley, D. Moine, A. Charpagne, L. Siegwald, P. Descombes, P. Alliet et al.: mBio, 11, e03196-19 (2020).

解説

好熱性酵素を用いた細胞外カスケード反応の構築と有用物質生産への利用  /  本田 孝祐, 岡野 憲司

Page. 389 - 395 (published date : 2020年7月1日)

概要原稿

リファレンス

筆者らは，組換え好熱性酵素を組み合わせることで，代謝反応を模したカスケード反応を「細胞外」で構築し，これらを利用した有用物質生産に取り組んでいる．本稿ではその成果の一端を紹介する．

1. 1) 栃倉辰六郎，山田秀明，別府輝彦，左右田健次監修：“発酵ハンドブック”，共立出版，2001.
2. 2) G. N. Stephanopoulos, A. A. Aristidou & J. Nielsen: “Metabolic Engineering, Principles and Methodologies”, Academic Press, 1998.
3. 3) P. Welch & R. K. Scopes: J. Biotechnol., 2, 257 (1985).
4. 4) X. Ye, K. Honda, T. Sakai, K. Okano, T. Omasa, R. Hirota, A. Kuroda & H. Ohtake: Microb. Cell Fact., 11, 120 (2012).
5. 5) X. Ye, K. Honda, Y. Morimoto, K. Okano & H. Ohtake: J. Biotechnol., 164, 34 (2013).
6. 6) B. Krutsakorn, K. Honda, X. Ye, T. Imagawa, X. Bei, K. Okano & H. Ohtake: Metab. Eng., 20, 84 (2013).
7. 7) Y. Hanatani, M. Imura, H. Taniguchi, K. Okano, Y. Toya, R. Iwakiri & K. Honda: Appl. Microbiol. Biotechnol., 103, 8009 (2019).
8. 8) C. Jaturapaktrarak, S. C. Napathorn, M. Cheng, K. Okano, H. Ohtake & K. Honda: Bioresour. Bioprocess., 1, 18 (2014).
9. 9) K. Honda, K. Kimura, P. H. Ninh, H. Taniguchi, K. Okano & H. Ohtake: J. Biosci. Bioeng., 124, 296 (2017).
10. 10) S. Yokoyama, H. Hirota, T. Kigawa, T. Yabuki, M. Shirouzu, T. Terada, Y. Ito, Y. Matsuo, Y. Kuroda, Y. Nishimura et al.: Nat. Struct. Biol., 7 (Suppl.), 943 (2000).
11. 11) K. Honda, N. Hara, M. Cheng, A. Nakamura, K. Mandai, K. Okano & H. Ohtake: Metab. Eng., 35, 114 (2016).
12. 12) H. Taniguchi, M. Imura, K. Okano & K. Honda: Microb. Cell Fact., 18, 75 (2019).
13. 13) H. Taniguchi, S. Sungwallek, P. Chotchuang, K. Okano & K. Honda: J. Bacteriol., 199, e00359 (2017).
14. 14) P. H. Ninh, K. Honda, T. Sakai, K. Okano & H. Ohtake: Biotechnol. Bioeng., 112, 189 (2015).
15. 15) A. S. Karim & M. C. Jewett: Metab. Eng., 36, 116 (2016).
16. 16) Q. M. Dudley, K. C. Anderson & M. C. Jewett: ACS Synth. Biol., 5, 1578 (2016).
17. 17) S. Borchert, E. Burda, J. J. Schatz, W. Hummel & H. Groger: J. Mol. Catal., B Enzym., 84, 89 (2012).

植物の自然免疫研究の最前線  /  吉久 采花, 嶋田 啓太, 吉村 智美, 山口 公志, 川崎 努

Page. 396 - 403 (published date : 2020年7月1日)

概要原稿

リファレンス

植物は，病原菌の感染を認識し，さまざまな防御応答を迅速に誘導する．一方，病原菌は，植物の防御応答を阻止するための能力をもち備えている．ここでは，植物と病原菌の分子レベルでの攻防に関して最近の知見を紹介する．

1. 1) D. Couto & C. Zipfel: Nat. Rev. Immunol., 16, 537 (2016).
2. 2) X. Liang & J. M. Zhou: Annu. Rev. Plant Biol., 69, 267 (2018).
3. 3) D. Lu, S. Wu, X. Gao, Y. Zhang, L. Shan & P. He: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 107, 496 (2010).
4. 4) Y. Kadota, J. Sklenar, P. Derbyshire, L. Stransfeld, S. Asai, V. Ntoukakis, J. D. Jones, K. Shirasu, F. Menke, A. Jones et al.: Mol. Cell, 54, 43 (2014).
5. 5) U. Dubiella, H. Seybold, G. Durian, E. Komander, R. Lassig, C. P. Witte, W. X. Schulze & T. Romeis: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 110, 8744 (2013).
6. 6) F. Wu, Y. Chi, Z. Jiang, Y. Xu, L. Xie, F. Huang, D. Wan, J. Ni, F. Yuan, X. Wu et al.: Nature, 578, 577 (2020).
7. 7) H. Kaku, Y. Nishizawa, N. Ishii-Minami, C. Akimoto-Tomiyama, N. Dohmae, K. Takio, E. Minami & N. Shibuya: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 103, 11086 (2006).
8. 8) T. Shimizu, T. Nakano, D. Takamizawa, Y. Desaki, N. Ishii-Minami, Y. Nishizawa, E. Minami, K. Okada, H. Yamane, H. Kaku et al.: Plant J., 64, 204 (2010).
9. 9) K. Yamaguchi, K. Yamada, K. Ishikawa, S. Yoshimura, N. Hayashi, K. Uchihashi, N. Ishihama, M. Kishi-Kaboshi, A. Takahashi, S. Tsuge et al.: Cell Host Microbe, 13, 347 (2013).
10. 10) K. Yamada, K. Yamaguchi, S. Yoshimura, A. Terauchi & T. Kawasaki: Plant Cell Physiol., 58, 993 (2017).
11. 11) C. Wang, G. Wang, C. Zhang, P. Zhu, H. Dai, N. Yu, Z. He, L. Xu & E. Wang: Mol. Plant, 10, 619 (2017).
12. 12) K. Yamada, K. Yamaguchi, T. Shirakawa, H. Nakagami, A. Mine, K. Ishikawa, M. Fujiwara, M. Narusaka, Y. Narusaka, K. Ichimura et al.: EMBO J., 35, 2468 (2016).
13. 13) J. Wang, X. Liu, A. Zhang, Y. Ren, F. Wu, G. Wang, Y. Xu, C. Lei, S. Zhu, T. Pan et al.: Cell Res., 29, 820 (2019).
14. 14) W. Tian, C. Hou, Z. Ren, C. Wang, F. Zhao, D. Dahlbeck, S. Hu, L. Zhang, Q. Niu, L. Li et al.: Nature, 572, 131 (2019).
15. 15) A. Akamatsu, H. L. Wong, M. Fujiwara, J. Okuda, K. Nishide, K. Uno, K. Imai, K. Umemura, T. Kawasaki, Y. Kawano et al.: Cell Host Microbe, 13, 465 (2013).
16. 16) T. Kawasaki, K. Henmi, E. Ono, S. Hatakeyama, M. Iwano, H. Satoh & K. Shimamoto: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 96, 10922 (1999).
17. 17) T. Kawasaki, H. Koita, T. Nakatsubo, K. Hasegawa, K. Wakabayashi, H. Takahashi, K. Umemura, T. Umezawa & K. Shimamoto: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 103, 230 (2006).
18. 18) H. L. Wong, R. Pinontoan, K. Hayashi, R. Tabata, T. Yaeno, K. Hasegawa, C. Kojima, H. Yoshioka, K. Iba, T. Kawasaki et al.: Plant Cell, 19, 4022 (2007).
19. 19) Y. Kawano, A. Akamatsu, K. Hayashi, Y. Housen, J. Okuda, A. Yao, A. Nakashima, H. Takahashi, H. Yoshida, H. L. Wong et al.: Cell Host Microbe, 7, 362 (2010).
20. 20) K. Miyata, T. Kozaki, Y. Kouzai, K. Ozawa, K. Ishii, E. Asamizu, Y. Okabe, Y. Umehara, A. Miyamoto, Y. Kobae et al.: Plant Cell Physiol., 55, 1864 (2014).
21. 21) J. He, C. Zhang, H. Dai, H. Liu, X. Zhang, J. Yang, X. Chen, Y. Zhu, D. Wang, X. Qi et al.: Mol. Plant, 12, 1561 (2019).
22. 22) R. Roth, M. Chiapello, H. Montero, P. Gehrig, J. Grossmann, K. O'Holleran, D. Hartken, F. Walters, S. Y. Yang, S. Hillmer et al.: Nat. Commun., 9, 4677 (2018).
23. 23) Y. Wang & Y. Wang: Mol. Plant Microbe Interact., 31, 6 (2018).
24. 24) A. P. Macho & C. Zipfel: Curr. Opin. Microbiol., 23, 14 (2015).
25. 25) F. Feng, F. Yang, W. Rong, X. Wu, J. Zhang, S. Chen, C. He & J. M. Zhou: Nature, 485, 114 (2012).
26. 26) K. Ishikawa, K. Yamaguchi, K. Sakamoto, S. Yoshimura, K. Inoue, S. Tsuge, C. Kojima & T. Kawasaki: Nat. Commun., 5, 5430 (2014).
27. 27) J. Zhang, Z. Yin & F. White: Front. Plant Sci., 6, 641 (2015).
28. 28) J. Boch & U. Bonas: Annu. Rev. Phytopathol., 48, 419 (2010).
29. 29) S. Blanvillain-Baufume, M. Reschke, M. Sole, F. Auguy, H. Doucoure, B. Szurek, D. Meynard, M. Portefaix, S. Cunnac, E. Guiderdoni et al.: Plant Biotechnol. J., 15, 306 (2017).
30. 30) R. Oliva, C. Ji, G. Atienza-Grande, J. C. Huguet-Tapia, A. Perez-Quintero, T. Li, J. S. Eom, C. Li, H. Nguyen, B. Liu et al.: Nat. Biotechnol., 37, 1344 (2019).
31. 31) J. D. Jones, R. E. Vance & J. L. Dangl: Science, 354, 6316 (2016).
32. 32) J. Wang, M. Hu, J. Wang, J. Qi, Z. Han, G. Wang, Y. Qi, H. W. Wang, J. M. Zhou & J. Chai: Science, 364, 6435 (2019).
33. 33) L. W. Casey, P. Lavrencic, A. R. Bentham, S. Cesari, D. J. Ericsson, T. Croll, D. Turk, P. A. Anderson, A. E. Mark, P. N. Dodds et al.: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 113, 12856 (2016).
34. 34) S. Horsefield, H. Burdett, X. Zhang, M. K. Manik, Y. Shi, J. Chen, T. Qi, J. Gilley, J. S. Lai, M. X. Rank et al.: Science, 365, 793 (2019).
35. 35) S. Yoshimura, U. Yamanouchi, Y. Katayose, S. Toki, Z. X. Wang, I. Kono, N. Kurata, M. Yano, N. Iwata & T. Sasaki: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 95, 1663 (1998).
36. 36) Z. Ji, C. Ji, B. Liu, L. Zou, G. Chen & B. Yang: Nat. Commun., 7, 13435 (2016).

出芽酵母オルガネラの危機管理  /  木俣 有紀, 木俣 行雄

Page. 404 - 410 (published date : 2020年7月1日)

概要原稿

リファレンス

オルガネラのサイズや機能は不変ではなく，状況に応じて巧みに変動する．出芽酵母をモデルとした小胞体ストレス応答の研究は，「オルガネラの調節」についての研究の先駆となるものであり，現在でも新たな発見が続いている．

1. 1) Y. Kozutsumi, M. Segal, K. Normington, M. J. Gething & J. Sambrook: Nature, 332, 462 (1988).
2. 2) X. Xia: Int. J. Mol. Sci., 20, 2860 (2019).
3. 3) 金本聡自，今泉和則：生化学，90，51（2018）．
4. 4) G. M. Nawkar, E. S. Lee, R. M. Shelake, J. H. Park, S. W. Ryu, C. H. Kang & S. Y. Lee: Front. Plant Sci., 9, 214 (2018).
5. 5) M. Maurel, E. Chevet, J. Tavernier & S. Gerlo: Trends Biochem. Sci., 39, 245 (2014).
6. 6) P. Kimmig, M. Diaz, J. Zheng, C. C. Williams, A. Lang, T. Aragon, H. Li & P. Walter: eLife, 1, e00048 (2012).
7. 7) W. Li, V. Okreglak, J. Peschek, P. Kimmig, M. Zubradt, J. S. Weissman & P. Walter: eLife, 7, e35388 (2018).
8. 8) Y. Kimata, Y. Ishiwata-Kimata, T. Ito, A. Hirata, T. Suzuki, D. Oikawa, M. Takeuchi & K. Kohno: J. Cell Biol., 179, 75 (2007).
9. 9) A. V. Korennykh, P. F. Egea, A. A. Korostelev, J. Finer-Moore, C. Zhang, K. M. Shokat, R. M. Stroud & P. Walter: Nature, 457, 687 (2009).
10. 10) Y. Kimata & K. Kohno: Curr. Opin. Cell Biol., 23, 135 (2011).
11. 11) R. Mathuranyanon, T. Tsukamoto, A. Takeuchi, Y. Ishiwata-Kimata, Y. Tsuchiya, K. Kohno & Y. Kimata: J. Cell Sci., 128, 1762 (2015).
12. 12) C. J. Adams, M. C. Kopp, N. Larburu, P. R. Nowak & M. M. U. Ali: Front. Mol. Biosci., 6, 11 (2019).
13. 13) N. Amin-Wetzel, L. Neidhardt, Y. Yan, M. P. Mayer & D. Ron: eLife, 8, e50793 (2019).
14. 14) B. M. Gardner & P. Walter: Science, 333, 1891 (2011).
15. 15) Y. Ishiwata-Kimata, Y. H. Yamamoto, K. Takizawa, K. Kohno & Y. Kimata: Cell Struct. Funct., 38, 135 (2013).
16. 16) D. Pincus, M. W. Chevalier, T. Aragon, E. van Anken, S. E. Vidal, H. El-Samad & P. Walter: PLoS Biol., 8, e1000415 (2010).
17. 17) C. Rubio, D. Pincus, A. Korennykh, S. Schuck, H. El-Samad & P. Walter: J. Cell Biol., 193, 171 (2011).
18. 18) A. Chawla, S. Chakrabarti, G. Ghosh & M. Niwa: J. Cell Biol., 193, 41 (2011).
19. 19) Y. Ishiwata-Kimata, T. Promlek, K. Kohno & Y. Kimata: Genes Cells, 18, 288 (2013).
20. 20) R. Di Santo, S. Aboulhouda & D. E. Weinberg: eLife, 5, e20069 (2016).
21. 21) E. van Anken, D. Pincus, S. Coyle, T. Aragon, C. Osman, F. Lari, S. Gomez Puerta, A. V. Korennykh & P. Walter: eLife, 3, e05031 (2014).
22. 22) K. J. Travers, C. K. Patil, L. Wodicka, D. J. Lockhart, J. S. Weissman & P. Walter: Cell, 101, 249 (2000).
23. 23) Y. Kimata, Y. Ishiwata-Kimata, S. Yamada & K. Kohno: Genes Cells, 11, 59 (2006).
24. 24) P. M. Fordyce, D. Pincus, P. Kimmig, C. S. Nelson, H. El-Samad, P. Walter & J. L. DeRisi: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 109, E3084 (2012).
25. 25) K. M. Van Dalfsen, S. Hodapp, A. Keskin, G. M. Otto, C. A. Berdan, A. Higdon, T. Cheunkarndee, D. K. Nomura, M. Jovanovic & G. A. Brar: Dev. Cell, 46, 219 (2018).
26. 26) A. A. Bicknell, A. Babour, C. M. Federovitch & M. Niwa: J. Cell Biol., 177, 1017 (2007).
27. 27) K. Miyagawa, Y. Ishiwata-Kimata, K. Kohno & Y. Kimata: Biosci. Biotechnol. Biochem., 78, 1389 (2014).
28. 28) N. Kawazoe, Y. Kimata & S. Izawa: Front. Microbiol., 8, 1192 (2017).
29. 29) T. Miyazaki & S. Kohno: Virulence, 5, 365 (2014).
30. 30) T. Promlek, Y. Ishiwata-Kimata, M. Shido, M. Sakuramoto, K. Kohno & Y. Kimata: Mol. Biol. Cell, 22, 3520 (2011).
31. 31) K. Halbleib, K. Pesek, R. Covino, H. F. Hofbauer, D. Wunnicke, I. Hanelt, G. Hummer & R. Ernst: Mol. Cell, 67, 673 (2017).
32. 32) D. M. Tran, Y. Ishiwata-Kimata, T. C. Mai, M. Kubo & Y. Kimata: Sci. Rep., 9, 12780 (2019).

低分子化合物によるタンパク質分解制御  /  鐘巻 将人

Page. 411 - 415 (published date : 2020年7月1日)

概要原稿

リファレンス

近年，化合物を利用したタンパク質分解制御が注目されている．標的タンパク質分解誘導薬は新たな創薬として期待されており，デグロン技術は標的タンパク質に対する分解の迅速性と分解効率の高さからから基礎研究分野における利用が進んでいる．

1. 1) T. Ravid & M. Hochstrasser: Nat. Rev. Mol. Cell Biol., 9, 679 (2008).
2. 2) M. D. Petroski & R. J. Deshaies: Nat. Rev. Mol. Cell Biol., 6, 9 (2005).
3. 3) M. Toure & C. M. Crews: Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 55, 1966 (2016).
4. 4) M. Naito, N. Ohoka, N. Shibata & Y. Tsukumo: Front Chem., 7, 849 (2019).
5. 5) T. Ito, H. Ando, T. Suzuki, T. Ogura, K. Hotta, Y. Imamura, Y. Yamaguchi & H. Handa: Science, 327, 1345 (2010).
6. 6) J. Lu, Y. Qian, M. Altieri, H. Dong, J. Wang, K. Raina, J. Hines, J. D. Winkler, A. P. Crew, K. Coleman et al.: Chem. Biol., 22, 755 (2015).
7. 7) G. E. Winter, D. L. Buckley, J. Paulk, J. M. Roberts, A. Souza, S. Dhe-Paganon & J. E. Bradner: Science, 348, 1376 (2015).
8. 8) T. Natsume & M. T. Kanemaki: Annu. Rev. Genet., 51, 83 (2017).
9. 9) B. Nabet, J. M. Roberts, D. L. Buckley, J. Paulk, S. Dastjerdi, A. Yang, A. L. Leggett, M. A. Erb, M. A. Lawlor, A. Souza et al.: Nat. Chem. Biol., 14, 431 (2018).
10. 10) H. T. Huang, H. S. Seo, T. Zhang, Y. Wang, B. Jiang, Q. Li, D. L. Buckley, B. Nabet, J. M. Roberts, J. Paulk et al.: eLife, 6, (2017).
11. 11) A. S. Weintraub, C. H. Li, A. V. Zamudio, A. A. Sigova, N. M. Hannett, D. S. Day, B. J. Abraham, M. A. Cohen, B. Nabet, D. L. Buckley et al.: Cell, 171, 1573 (2017).
12. 12) L. Brunetti, M. C. Gundry, D. Sorcini, A. G. Guzman, Y. H. Huang, R. Ramabadran, I. Gionfriddo, F. Mezzasoma, F. Milano, B. Nabet et al.: Cancer Cell, 34, 499 (2018).
13. 13) D. L. Buckley, K. Raina, N. Darricarrere, J. Hines, J. L. Gustafson, I. E. Smith, A. H. Miah, J. D. Harling & C. M. Crews: ACS Chem. Biol., 10, 1831 (2015).
14. 14) K. Nishimura, T. Fukagawa, H. Takisawa, T. Kakimoto & M. Kanemaki: Nat. Methods, 6, 917 (2009).
15. 15) K. Mockaitis & M. Estelle: Annu. Rev. Cell Dev. Biol., 24, 55 (2008).
16. 16) T. Natsume, T. Kiyomitsu, Y. Saga & M. T. Kanemaki: Cell Rep., 15, 210 (2016).

酵母細胞センサー：メタノールの1細胞センシング技術  /  阪井 康能

Page. 416 - 423 (published date : 2020年7月1日)

概要原稿

リファレンス

メタノールに応答して蛍光を発する酵母細胞センサーを開発し，植物葉上でその濃度が日周変動することを発見，その微生物・植物における生理的意義について考察した．メタノールを生成する酵素活性の１細胞可視化に成功し，酵素工学における新技術を開発した．

1. 1) S. Ohsawa, H. Yurimoto & Y. Sakai: Mol. Microbiol., 104, 349 (2017).
2. 2) 由里本博也，大澤　晋，阪井康能：バイオサイエンスとインダストリー，76, 30 (2018).
3. 3) J. Verna, A. Lodder, K. Lee, A. Vagts & R. Ballester: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 94, 13804 (1997).
4. 4) K. Ozaki, K. Tanaka, H. Imamura, T. Hihara, T. Kameyama, H. Nonaka, H. Hirano, Y. Matsuura & Y. Takai: EMBO J., 15, 2196 (1996).
5. 5) H. Yurimoto & Y. Sakai: Curr. Issues Mol. Biol., 33, 197 (2019).
6. 6) S. Takagi, N. Tsutsumi, Y. Terui, X. Kong, H. Yurimoto & Y. Sakai: FEMS Yeast Res., 19, foz059 (2019).
7. 7) J. Wang, X. Wang, L. Shi, F. Qi, P. Zhang, Y. Zhang, X. Zhou, Z. Song & M. Cai: Sci. Rep., 7, 41850 (2017).
8. 8) K. Kawaguchi, H. Yurimoto, M. Oku & Y. Sakai: PLoS ONE, 6, e25257 (2011).
9. 9) T. Takeya, H. Yurimoto & Y. Sakai: Appl. Microbiol. Biotechnol., 102, 7017 (2018).
10. 10) M. Nemecek-Marshall, R. C. MacDonald, J. J. Franzen, C. L. Wojciechowski & R. Fall: Plant Physiol., 108, 1359 (1995).
11. 11) A. Sy, A. C. Timmers, C. Knief & J. A. Vorholt: Appl. Environ. Microbiol., 71, 7245 (2005).
12. 12) A. L. Springer, C. J. Morris & M. E. Lidstrom: Microbiology, 143, 1737 (1997).
13. 13) H. Iguchi, Y. Yoshida, K. Fujisawa, H. Taga, H. Yurimoto, T. Oyama & Y. Sakai: Environ. Microbiol. Rep., 10, 634 (2018).
14. 14) 横山隆亮，鳴川秀樹，工藤光子，西谷和彦：化学と生物，53, 107 (2015).
15. 15) R. Fall & A. A. Benson: Trends Plant Sci., 1, 296 (1996).
16. 16) J. Laothawornkitkul, J. E. Taylor, N. D. Paul & C. N. Hewitt: New Phytol., 183, 27 (2009).
17. 17) K. Kawaguchi, H. Yurimoto & Y. Sakai: Biosci. Biotechnol. Biochem., 78, 718 (2014).
18. 18) H. J. Kim, J. Huh, Y. W. Kwon, D. Park, Y. Yu, Y. E. Jang, B. R. Lee, E. Jo, E. J. Lee, Y. Heo et al.: Nat. Catal., 2, 342 (2019).
19. 19) M. O. Ross, F. MacMillan, J. Wang, A. Nisthal, T. J. Lawton, B. D. Olafson, S. L. Mayo, A. C. Rosenzweig & B. M. Hoffman: Science, 364, 566 (2019).

酵母を用いたS-アデノシルメチオニン蓄積機構の解析と応用展開について  /  金井 宗良

Page. 424 - 430 (published date : 2020年7月1日)

概要原稿

リファレンス

酵母における機能性成分S-アデノシルメチオニン（SAM）の蓄積に関与する遺伝子と，その遺伝子情報を用いたSAMの工業生産をより促進させるための遺伝学的および生化学的取り組みについて紹介する．

1. 1) 堤　浩子：生物工学会誌，85, 476 (2007).
2. 2) M. Shobayashi, E. Ukena, T. Fujii & H. Iefuji: Biosci. Biotechnol. Biochem., 69, 2381 (2005).
3. 3) M. Shobayashi, N. Mukai, K. Iwashita, Y. Hiraga & H. Iefuji: Appl. Microbiol. Biotechnol., 69, 704 (2006).
4. 4) H. Izu, M. Shobayashi, Y. Manabe, K. Goto & H. Iefuji: Biosci. Biotechnol. Biochem., 70, 2982 (2006).
5. 5) S. Shiozaki, S. Shimizu & H. Yamada: Agric. Biol. Chem., 48, 2293 (1984).
6. 6) J. Janne, L. Alhonen, M. Pietila & T. A. Keinanen: Eur. J. Biochem., 271, 877 (2004).
7. 7) C. S. Lieber: Am. J. Clin. Nutr., 76, 1183S (2002).
8. 8) M. L. Martinez-Chantar, E. R. Garcia-Trevijano, M. U. Latasa, I. Perez-Mato, M. M. Sanchez del Pino, F. J. Corrales, M. A. Avila & J. M. Mato: Am. J. Clin. Nutr., 76, 1177S (2002).
9. 9) V. Purohit & D. Russo: Alcohol, 27, 151 (2002).
10. 10) K. M. Bell, L. Plon, W. E. Bunney Jr. & S. G. Potkin: Am. J. Psychiatry, 145, 1110 (1988).
11. 11) M. Fava, A. Giannelli, V. Rapisarda, A. Patralia & G. P. Guaraldi: Psychiatry Res., 56, 295 (1995).
12. 12) D. Mischoulon & M. Fava: Am. J. Clin. Nutr., 76, 1158S (2002).
13. 13) J. D. Bradley, D. Flusser, B. P. Katz, H. R. Schumacher Jr., K. D. Brandt, M. A. Chambers & L. J. Zonay: J. Rheumatol., 21, 905 (1994).
14. 14) L. D. Morrison, D. D. Smith & S. J. Kish: J. Neurochem., 67, 1328 (1996).
15. 15) S. Guruswamy, M. V. Swamy, C. I. Choi, V. E. Steele & C. V. Rao: Int. J. Cancer, 122, 25 (2008).
16. 16) R. A. Shippy, D. Mendez, K. Jones, I. Cergnul & S. E. Karpiak: BMC Psychiatry, 4, 1 (2004).
17. 17) F. Obata & M. Miura: Nat. Commun., 6, 8332 (2015).
18. 18) T. Ogawa, R. Tsubakiyama, M. Kanai, T. Koyama, T. Fujii, H. Iefuji, T. Soga, K. Kume, T. Miyakawa, D. Hirata et al.: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 113, 11913 (2016).
19. 19) M. Schosserer, N. Minois, T. B. Angerer, M. Amring, H. Dellago, E. Harreither, A. Calle-Perez, A. Pircher, M. P. Gerstl, S. Pfeifenberger et al.: Nat. Commun., 6, 6158 (2015).
20. 20) N. Monoi, A. Matsuno, Y. Nagamori, E. Kimura, Y. Nakamura, K. Oka, T. Sano, T. Midorikawa, T. Sugafuji, M. Murakoshi et al.: J. Sleep Res., 25, 116 (2016).
21. 21) D. Thomas, R. Rothstein, N. Rosenberg & Y. Surdin-Kerjan: Mol. Cell. Biol., 8, 5132 (1988).
22. 22) M. Mizunuma, K. Miyamura, D. Hirata, H. Yokoyama & T. Miyakawa: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 101, 6086 (2004).
23. 23) S. A. Christopher, S. Melnyk, S. J. James & W. D. Kruger: Mol. Genet. Metab., 75, 335 (2002).
24. 24) K. S. McCully: Am. J. Pathol., 56, 111 (1969).
25. 25) M. Den Heijer, S. Lewington & R. Clarke: J. Thromb. Haemost., 3, 292 (2005).
26. 26) J. He, J. Deng, Y. Zheng & J. Gu: J. Biotechnol., 126, 519 (2006).
27. 27) T. Inoue, H. Iefuji, T. Fujii, H. Soga & K. Satoh: Biosci. Biotechnol. Biochem., 64, 229 (2000).
28. 28) M. Kanai, M. Masuda, Y. Takaoka, H. Ikeda, K. Masaki, T. Fujii & H. Iefuji: Appl. Microbiol. Biotechnol., 97, 1183 (2013).
29. 29) Patent No. P5641192 (2014).
30. 30) R. N. Hvorup, B. Winnen, A. B. Chang, Y. Jiang, X. F. Zhou & M. H. Saier Jr.: Eur. J. Biochem., 270, 799 (2003).
31. 31) N. Shiomi, H. Fukuda, K. Murata & A. Kimura: Appl. Microbiol. Biotechnol., 42, 730 (1995).
32. 32) M. Kanai, T. Kawata, Y. Yoshida, Y. Kita, T. Ogawa, M. Mizunuma, D. Watanabe, H. Shimoi, A. Mizuno, O. Yamada et al.: J. Biosci. Bioeng., 123, 8 (2017).
33. 33) M. Kanai, T. Kawata, T. Morimoto, M. Mizunuma, D. Watanabe, T. Akao, T. Fujii & H. Iefuji: Biosci. Biotechnol. Biochem., (2020), in press.
34. 34) J. S. Breunig, S. R. Hackett, J. D. Rabinowitz & L. Kruglyak: PLOS Genet., 10, e1004142 (2014).
35. 35) A. Ano, D. Suehiro, K. Cha-Aim, K. Aritomi, P. Phonimdaeng, N. Nontaso, H. Hoshida, M. Mizunuma, T. Miyakawa & R. Akada: Biosci. Biotechnol. Biochem., 73, 633 (2009).
36. 36) X. Cao, M. Yang, Y. Xia, J. Dou, K. Chen, H. Wang, T. Xi & C. Zhou: Ann. Microbiol., 62, 1395 (2012).
37. 37) H. Chen, Z. Wang, Z. Wang, J. Dou & C. Zhou: World J. Microbiol. Biotechnol., 32, 56 (2016).
38. 38) W. Zhao, F. Shi, B. Hang, L. Huang, J. Cai & Z. Xu: Appl. Biochem. Biotechnol., 178, 1263 (2016).

バイオサイエンススコープ

古くて新しいチョウセンアサガオ  /  多中 良栄, 茂里 康

Page. 431 - 435 (published date : 2020年7月1日)

概要原稿

リファレンス

チョウセンアサガオ（ナス科）は，摂取すると狂乱状態となる「毒」を含む植物である．その毒成分は，トロパンアルカロイドが主である．強力な薬理作用を活かして，生薬「曼陀羅華」として華岡青洲が考案した麻酔剤「通仙散」の主な原料として用いられた．現在でもチョウセンアサガオ属は，薬用植物・毒草として注目されている．また誤食による中毒事例が頻繁に起こっており，それらの現状について紹介する．

1. 1) 岡田　稔：“新訂原色牧野和漢薬草大圖鑑”，北隆館，2002, p. 466.
2. 2) K. Kiruthika & R. Sornaraj: Int. J. Pharm. Tech. Res., 3, 2025 (2011).
3. 3) V. D. Feo: Econ. Bot., 58, 221 (2004).
4. 4) 松本明知：“改訂版　華岡青洲と麻沸散　麻沸散を巡る謎”，真興交易医書出版部，2008, p. 101, 110.
5. 5) 橋本　隆：植物組織培養，8, 61 (1991).
6. 6) 田中千賀子，加藤隆一：“NEW薬理学 改訂6版”，南江堂，2011, p. 97, 245.
7. 7) 登田美桜，畝山智香子，春日文子：食衛誌，55, 55 (2014).
8. 8) V. V. Pillay & A. Sasidharan: Indian J. Crit. Care Med., 4, 250 (2019).
9. 9) R. Goetz, E. Siegel & J. Scaglione: MMWR Morb. Mortal. Wkly. Rep., 52, 788 (2003).
10. 10) 朝日新聞：まかない料理に毒性の種交ぜた疑い　居酒屋元店長を逮捕，https://www.asahi.com/articles/ASJD1554RJD1PIHB025.html (2016).
11. 11) Excite blog, aconitum: マジに幻覚を見たわけだが，https://aconitum.exblog.jp/6006984/ (2006).
12. 12) 福田達男，高橋美佐子，荒金真佐子，吉澤政夫，鈴木幸子，森本陽治，安田一郎：東京健安研セ年報，55, 61 (2004).
13. 13) P. Sramska, A. Maciejka, A. Topolewska, P. Stepnowski & L. P. Halinski: J. Chromatogr. B Analyt. Technol. Biomed. Life Sci., 1043, 202 (2017).
14. 14) S. Cheng, S. M. Bhat, C. Lee & J. Shiea: Anal. Chim. Acta, 1049, 1 (2019).
15. 15) C. Xia, Y. Liu, H. Qi, L. Niu, Y. Zhu, W. Lu, X. Xu, Y. Su, B. Yang & Q. Wang: Front. Pharmacol., 10, 571 (2019).
16. 16) T. Ogunmoyole, R. I. Adeyeye, B. O. Olatilu, O. A. Akande & O. J. Agunbiade: Toxicol. Rep., 6, 983 (2019).
17. 17) B. Harfi, L. Khelifi, M. Khelifi-Slaoui, C. Assaf-Ducrocq & E. Gontier: Sci. Rep., 8, 17951 (2018).
18. 18) Z. Shakeran, M. Keyhanfar & M. Ghanadian: Mol. Biol. Res. Commun., 6, 169 (2017).
19. 19) H. J. Altameme, I. H. Hameed & M. A. Kareem: Afr. J. Biotechnol., 14, 1668 (2015).
20. 20) J. Tan, Y. Liu, Y. Cheng, Y. Sun, Y. Liu, J. Huang, S. Guo, G. Liu, H. Kuang & B. Yang: Steroids, 156, 108583 (2020).
21. 21) H. Kim, D. Jang, Y. Jung, H. Oh, S. Oh, Y. Lee, S. Kang, D. Kim, D. Lee & N. Baek: J. Microbiol. Biotechnol., 30, 163 (2020).

付録

和文誌編集委員  / 

Page. 0 - 0 (published date : 2020年7月1日)

概要原稿

リファレンス