全文PDF :
英文要旨および目次PDF :

巻頭言

強烈なインパクト  /  松島 芳隆

Page. 363 - 363 (published date : 2021年8月1日)

冒頭文

リファレンス

サークルの先輩の影響で生物学科への進学を妄想していた大学1年の後期，森謙治先生のゼミを受講した．ゼミの初回，スラスラと黒板にジベレリンの構造式を書かれた森先生に魅せられ，「やっぱり自分は有機化学が好きなのだ．自分がやりたいのは有機合成だ！」私の進学先は森研究室のある農芸化学科に決まった．

 

今日の話題

セルロースエタノール生産技術の動向  /  城島 透

Page. 364 - 366 (published date : 2021年8月1日)

概要原稿

リファレンス

リグノセルロース系バイオマスから作られるセルロースエタノールは，化石燃料の使用量を削減する手段として期待されてきたが，いまだ大規模生産には至っていない．本稿では，セルロースエタノール生産技術について，最近の話題を紹介する．

1. 1) T. Searchinger, R. Heimlich, R. A. Houghton, F. Dong, A. Elobeid, J. Fabiosa, S. Tokgoz, D. Hayes & T. Yu: Science, 319, 1238 (2008).
2. 2) M. J. Scully, G. A. Norris, T. M. A. Falconi & D. L. MacIntosh: Environ. Res. Lett., 16, 043001 (2021).
3. 3) M. Padella, A. O'Connell & M. Prussi: Appl. Sci. (Basel), 9, 4523 (2019).
4. 4) M. Gulati, K. Kohlmann, M. R. Ladisch, R. Hespell & R. J. Bothast: Bioresour. Technol., 58, 253 (1996).
5. 5) EPA: RINs Generated Transactions, https://www.epa.gov/fuels-registration-reporting-and-compliance-help/rins-generated-transactions
6. 6) T. Jojima, T. Igari, R. Noburyu, A. Watanabe, M. Suda & M. Inui: Biotechnol. Biofuels, 14, 45 (2021).

食品機能性ペプチドとペプチド輸送担体  /  坂野 新太, 長岡 利

Page. 367 - 368 (published date : 2021年8月1日)

概要原稿

リファレンス

世界中で食品タンパク質から派生する機能性ペプチドの研究が展開されているが，機能性ペプチドの作用発現とペプチド輸送担体との関連性は未解明である．筆者らは，新規脂質代謝改善ジペプチド（FP）のペプチド輸送担体（PepT1）を媒介する作用について紹介する.

1. 1) T. Terada & K. Inui: Biochem. Pharmacol., 73, 440 (2007).
2. 2) Y. Hu, D. E. Smith, K. Ma, D. Jappar, W. Thomas & K. M. Hillgren: Mol. Pharm., 5, 1122 (2008).
3. 3) B. Yang, Y. Hu & D. E. Smith: Drug Metab. Dispos., 41, 1867 (2013).
4. 4) R. Shu, C. Wang, Q. Meng, Z. Liu, J. Wu, P. Sun, H. Sun, X. Ma, X. Huo & K. Liu: Biomed. Pharm., 111, 251 (2019).
5. 5) I. L. Craft, D. Geddes, C. W. Hyde, I. J. Wise & D. M. Matthews: Gut, 9, 425 (1968).
6. 6) A. Banno, J. Wang, K. Okada, R. Mori, M. Mijiti & S. Nagaoka: Sci. Rep., 9, 19416 (2019).
7. 7) J. Iqbal, J. S. Parks & M. M. Hussain: J. Biol. Chem., 288, 30432 (2013).

解説

ケミカルゲノミクスで明らかにするメダカの冬季うつ様行動の分子基盤  /  沖村 光祐, 中山 友哉, 吉村 崇

Page. 369 - 376 (published date : 2021年8月1日)

概要原稿

リファレンス

欧米の高緯度地域では人口の約一割が冬季にうつ病を発症するが，発症機序は未解明である．近年創薬のモデルとして注目されているメダカにケミカルゲノミクスを適用することで，冬季のうつ様行動の分子基盤が明らかになってきた．

1. 1) Y. Nakane & T. Yoshimura: Annu. Rev. Anim. Biosci., 7, 173 (2019).
2. 2) T. J. Stevenson, M. E. Visser, W. Arnold, P. Barrett, S. Biello, A. Dawson, D. L. Denlinger, D. Dominoni, F. J. Ebling, S. Elton et al.: Proc. Biol. Sci., 282, 20151453 (2015).
3. 3) N. E. Rosenthal, D. A. Sack, J. C. Gillin, A. J. Lewy, F. K. Goodwin, Y. Davenport, P. S. Mueller, D. A. Newsome & T. A. Wehr: Arch. Gen. Psychiatry, 41, 72 (1984).
4. 4) A. Wirz-Justice: Gen. Comp. Endocrinol., 258, 244 (2018).
5. 5) M. Okawa, S. Shirakawa, M. Uchiyama, M. Oguri, M. Kohsaka, K. Mishima, K. Sakamoto, H. Inoue, K. Kamei & K. Takahashi: Acta Psychiatr. Scand., 94, 211 (1996).
6. 6) P. F. Sullivan, A. Agrawal, C. M. Bulik, O. A. Andreassen, A. D. Borglum, G. Breen, S. Cichon, H. J. Edenberg, S. V. Faraone, J. Gelernte et al.: Am. J. Psychiatry, 175, 15 (2018).
7. 7) S. Ebihara, T. Marks, D. J. Hudson & M. Menaker: Science, 231, 491 (1986).
8. 8) T. Yoshimura, S. Yasuo, M. Watanabe, M. Iigo, T. Yamamura, K. Hirunagi & S. Ebihara: Nature, 426, 178 (2003).
9. 9) N. Nakao, H. Ono, T. Yamamura, T. Anraku, T. Takagi, K. Higashi, S. Yasuo, Y. Katou, S. Kageyama, Y. Uno et al.: Nature, 452, 317 (2008).
10. 10) H. Ono, Y. Hoshino, S. Yasuo, M. Watanabe, Y. Nakane, A. Murai, S. Ebihara, H. W. Korf & T. Yoshimura: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 105, 18238 (2008).
11. 11) Y. Nakane, K. Ikegami, M. Iigo, H. Ono, K. Takeda, D. Takahashi, M. Uesaka, M. Kimijima, R. Hashimoto, N. Arai et al.: Nat. Commun., 4, 2108 (2013).
12. 12) A. V. Kalueff, A. M. Stewart & R. Gerlai: Trends Pharmacol. Sci., 35, 63 (2014).
13. 13) C. A. MacRae & R. T. Peterson: Nat. Rev. Drug Discov., 14, 721 (2015).
14. 14) T. Shimmura, T. Nakayama, A. Shinomiya, S. Fukamachi, M. Yasugi, E. Watanabe, T. Shimo, T. Senga, T. Nishimura, M. Tanaka et al.: Nat. Commun., 8, 412 (2017).
15. 15) T. Nakayama, T. Shimmura, A. Shinomiya, K. Okimura, Y. Takehana, Y. Furukawa, T. Shimo, T. Senga, M. Nakatsukasa, T. Nishimura et al.: Nat. Ecol. Evol., 3, 845 (2019).
16. 16) T. Nakayama, K. Okimura, J. Shen, Y. J. Guh, T. K. Tamai, A. Shimada, S. Minou, Y. Okushi, T. Shimmura, Y. Furukawa et al.: Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 117, 9594 (2020).
17. 17) Andrews, A. Bharwani, K. R. Lee, M. Fox & J. A. Thomson Jr.: Neurosci. Biobehav. Rev., 51, 164 (2015).
18. 18) Y. Yang, Y. Cui, K. Sang, Y. Dong, Z. Ni, S. Ma & H. Hu: Nature, 554, 317 (2018).
19. 19) A. H. Mille & C. L. Raison: Nat. Rev. Immunol., 16, 22 (2016).
20. 20) E. S. Wohleb, T. Franklin, M. Iwata & R. S. Duman: Nat. Rev. Neurosci., 17, 497 (2016).
21. 21) J. S. Takahashi: Nat. Rev. Genet., 18, 164 (2017).
22. 22) C. Garbazza & F. Benedetti: Front. Endocrinol., 9, 481 (2018).
23. 23) C. M. Pariante & S. L. Lightman: Trends Neurosci., 31, 464 (2008).
24. 24) Y. Xu, L. Ma, W. Jiang, Y. Li, G. Wang & R. Li: Front. Cell. Neurosci., 11, 344 (2017).
25. 25) W. Y. Seo, A. R. Goh, S. M. Ju, H. Y. Song, D. J. Kwon, J. G. Jun, B. C. Kim, S. Y. Choi & J. Park: Biochem. Biophys. Res. Commun., 407, 535 (2011).
26. 26) M. D. Martin-de-Saavedra, J. Budni, M. P. Cunha, V. Gomez-Rangel, S. Lorrio, L. Del Barrio, I. Lastres-Becker, E. Parada, R. M. Tordera, A. L. Rodrigues et al.: Psychoneuroendocrinology, 38, 2010 (2013).
27. 27) J. C. Hendricks, S. M. Finn, K. A. Panckeri, J. Chavkin, J. A. Williams, A. Sehgal & A. I. Pack: Neuron, 25, 129 (2000).
28. 28) H. Funato, C. Miyoshi, T. Fujiyama, T. Kanda, M. Sato, Z. Wang, J. Ma, S. Nakane, J. Tomita, A. Ikkyu et al.: Nature, 539, 378 (2016).
29. 29) T. K. Tamai, Y. Nakane, W. Ota, A. Kobayashi, M. Ishiguro, N. Kadofusa, K. Ikegami, K. Yagita, Y. Shigeyoshi, M. Sudo et al.: EMBO Mol. Med., 10, e8724 (2018).

運動による骨格筋肥大メカニズム  /  小笠原 理紀

Page. 377 - 384 (published date : 2021年8月1日)

概要原稿

リファレンス

骨格筋は，運動や栄養摂取に伴う細胞環境の変化に応じてエネルギー基質利用能や形態を順応させることができる．本稿では，運動による骨格筋肥大のメカニズムについて主にタンパク質代謝に注目して紹介する．

1. 1) L. Z. Agudelo, T. Femenia, F. Orhan, M. Porsmyr-Palmertz, M. Goiny, V. Martinez-Redondo, J. C. Correia, M. Izadi, M. Bhat, I. Schuppe-Koistinen et al.: Cell, 159, 33 (2014).
2. 2) M. C. K. Severinsen & B. K. Pedersen: Endocr. Rev., 41, 594 (2020).
3. 3) E. J. Metter, L. A. Talbot, M. Schrager & R. Conwit: J. Gerontol. A Biol. Sci. Med. Sci., 57, B359 (2002).
4. 4) P. Srikanthan & A. S. Karlamangla: Am. J. Med., 127, 547 (2014).
5. 5) M. J. Petrany, C. O. Swoboda, C. Sun, K. Chetal, X. Chen, M. T. Weirauch, N. Salomonis & D. P. Millay: Nat. Commun., 11, 6374 (2020).
6. 6) J. X. Liu, A. S. Hoglund, P. Karlsson, J. Lindblad, R. Qaisar, S. Aare, E. Bengtsson & L. Larsson: Exp. Physiol., 94, 117 (2009).
7. 7) S. Ato, K. Kido, K. Sato & S. Fujita: Exp. Physiol., 104, 1518 (2019).
8. 8) K. A. Hansson, E. Eftestol, J. C. Bruusgaard, I. Juvkam, A. W. Cramer, A. Malthe-Sorenssen, D. P. Millay & K. Gundersen: Nat. Commun., 11, 6288 (2020).
9. 9) Q. Goh & D. P. Millay: eLife, 6, e20007 (2017).
10. 10) S. Fukuda, A. Kaneshige, T. Kaji, Y. T. Noguchi, Y. Takemoto, L. Zhang, K. Tsujikawa, H. Kokubo, A. Uezumi, K. Maehara et al.: eLife, 8, e48284 (2019).
11. 11) K. A. Murach, D. A. Englund, E. E. Dupont-Versteegden, J. J. McCarthy & C. A. Peterson: Front. Physiol., 9, 635 (2018).
12. 12) S. M. Phillips, K. D. Tipton, A. Aarsland, S. E. Wolf & R. R. Wolfe: Am. J. Physiol., 273, E99 (1997).
13. 13) S. B. Wilkinson, S. M. Phillips, P. J. Atherton, R. Patel, K. E. Yarasheski, M. A. Tarnopolsky & M. J. Rennie: J. Physiol., 586, 3701 (2008).
14. 14) V. Kumar, A. Selby, D. Rankin, R. Patel, P. Atherton, W. Hildebrandt, J. Williams, K. Smith, O. Seynnes, N. Hiscock et al.: J. Physiol., 587, 211 (2009).
15. 15) N. A. Burd, A. M. Holwerda, K. C. Selby, D. W. West, A. W. Staples, N. E. Cain, J. G. Cashaback, J. R. Potvin, S. K. Baker & S. M. Phillips: J. Physiol., 588, 3119 (2010).
16. 16) N. A. Burd, D. W. West, A. W. Staples, P. J. Atherton, J. M. Baker, D. R. Moore, A. M. Holwerda, G. Parise, M. J. Rennie, S. K. Baker et al.: PLoS ONE, 5, e12033 (2010).
17. 17) R. Ogasawara, Y. Arihara, J. Takegaki, K. Nakazato & N. Ishii: J. Appl. Physiol., 123, 710 (2017).
18. 18) G. Y. Liu & D. M. Sabatini: Nat. Rev. Mol. Cell Biol., 21, 183 (2020).
19. 19) A. J. Valvezan & B. D. Manning: Nat. Metab., 1, 321 (2019).
20. 20) K. Baar & K. Esser: Am. J. Physiol., 276, C120 (1999).
21. 21) S. C. Bodine, T. N. Stitt, M. Gonzalez, W. O. Kline, G. L. Stover, R. Bauerlein, E. Zlotchenko, A. Scrimgeour, J. C. Lawrence, D. J. Glass et al.: Nat. Cell Biol., 3, 1014 (2001).
22. 22) H. Kato, H. Suzuki, M. Mimura, Y. Inoue, M. Sugita, K. Suzuki & H. Kobayashi: Amino Acids, 47, 1193 (2015).
23. 23) R. Ogasawara, S. Fujita, T. A. Hornberger, Y. Kitaoka, Y. Makanae, K. Nakazato & I. Naokata: Sci. Rep., 6, 31142 (2016).
24. 24) Y. Kitaoka, K. Nakazato & R. Ogasawara: J. Appl. Physiol., 121, 806 (2016).
25. 25) D. W. West, L. M. Baehr, G. R. Marcotte, C. M. Chason, L. Tolento, A. V. Gomes, S. C. Bodine & K. Baar: J. Physiol., 594, 453 (2016).
26. 26) J. S. You, R. M. McNally, B. L. Jacobs, R. E. Privett, D. M. Gundermann, K. H. Lin, N. D. Steinert, C. A. Goodman & T. A. Hornberger: FASEB J., 33, 4021 (2019).
27. 27) R. Ogasawara, T. E. Jensen, C. A. Goodman & T. A. Hornberger: Exerc. Sport Sci. Rev., 47, 188 (2019).
28. 28) M. Marabita, M. Baraldo, F. Solagna, J. J. M. Ceelen, R. Sartori, H. Nolte, I. Nemazanyy, S. Pyronnet, M. Kruger, M. Pende et al.: Cell Rep., 17, 501 (2016).
29. 29) R. Ogasawara & T. Suginohara: FASEB J., 32, 5824 (2018).
30. 30) R. Ogasawara, J. R. Knudsen, J. Li, S. Ato & T. E. Jensen: J. Physiol., 598, 5453 (2020).
31. 31) V. C. Figueiredo & J. J. McCarthy: Physiology (Bethesda), 34, 30 (2019).
32. 32) H. G. Kim, B. Guo & G. A. Nader: Exerc. Sport Sci. Rev., 47, 91 (2019).
33. 33) V. C. Figueiredo, L. A. Roberts, J. F. Markworth, M. P. Barnett, J. S. Coombes, T. Raastad, J. M. Peake & D. Cameron-Smith: Physiol. Rep., 4, e12670 (2016).
34. 34) V. C. Figueiredo, M. K. Caldow, V. Massie, J. F. Markworth, D. Cameron-Smith & A. J. Blazevich: Am. J. Physiol. Endocrinol. Metab., 309, E72 (2015).
35. 35) M. J. Stec, N. A. Kelly, G. M. Many, S. T. Windham, S. C. Tuggle & M. M. Bamman: Am. J. Physiol. Endocrinol. Metab., 310, E652 (2016).
36. 36) G. A. Nader, T. J. McLoughlin & K. A. Esser: Am. J. Physiol. Cell Physiol., 289, C1457 (2005).
37. 37) F. von Walden, C. Liu, N. Aurigemma & G. A. Nader: Am. J. Physiol. Cell Physiol., 311, C663 (2016).
38. 38) J. van Riggelen, A. Yetil & D. W. Felsher: Nat. Rev. Cancer, 10, 301 (2010).
39. 39) T. Mori, S. Ato, J. R. Knudsen, C. Henriquez-Olguin, Z. Li, K. Wakabayashi et al.: Research Square, doi: 10.21203/rs.3.rs-124889/v1 (2020).
40. 40) W. J. Kraemer & N. A. Ratamess: Sports Med., 35, 339 (2005).
41. 41) D. W. West, N. A. Burd, A. W. Staples & S. M. Phillips: Int. J. Biochem. Cell Biol., 42, 1371 (2010).
42. 42) E. E. Spangenburg, D. Le Roith, C. W. Ward & S. C. Bodine: J. Physiol., 586, 283 (2008).
43. 43) T. A. Hornberger, R. Stuppard, K. E. Conley, M. J. Fedele, M. L. Fiorotto, E. R. Chin & K. A. Esser: Biochem. J., 380, 795 (2004).
44. 44) Y. Maruyama, C. Ikeda, K. Wakabayashi, S. Ato & R. Ogasawara: J. Appl. Physiol., 128, 830 (2020).
45. 45) N. Moriya & M. Miyazaki: Am. J. Physiol. Regul. Integr. Comp. Physiol., 314, R741 (2018).
46. 46) B. L. Jacobs, J. S. You, J. W. Frey, C. A. Goodman, D. M. Gundermann & T. A. Hornberger: J. Physiol., 591, 4611 (2013).
47. 47) B. L. Jacobs, R. M. McNally, K.-J. Kim, R. Blanco, R. E. Privett, J.-S. You & T. A. Hornberger: J. Biol. Chem., 292, 6987 (2017).
48. 48) J. S. You, H. C. Lincoln, C. R. Kim, J. W. Frey, C. A. Goodman, X. P. Zhong & T. A. Hornberger: J. Biol. Chem., 289, 1551 (2014).
49. 49) T. K. O'Neil, L. R. Duffy, J. W. Frey & T. A. Hornberger: J. Physiol., 587, 3691 (2009).
50. 50) J. M. Orozco, P. A. Krawczyk, S. M. Scaria, A. L. Cangelosi, S. H. Chan, T. Kunchok, C. A. Lewis & D. M. Sabatini: Nat. Metab., 2, 893 (2020).
51. 51) S. A. Kang, D. J. O'Neill, A. W. Machl, C. J. Lumpkin, S. N. Galda, S. Sengupta, S. J. Mahoney, J. J. Howell, L. Molz, S. Hahm et al.: Cell Chem. Biol., 26, 1203 (2019).
52. 52) T. Suginohara, K. Wakabayashi, S. Ato & R. Ogasawara: Metabolism, 114, 154419 (2021).
53. 53) N. Ito, U. T. Ruegg, A. Kudo, Y. Miyagoe-Suzuki & S. Takeda: Nat. Med., 19, 101 (2013).
54. 54) M. J. Hubal, H. Gordish-Dressman, P. D. Thompson, T. B. Price, E. P. Hoffman, T. J. Angelopoulos, P. M. Gordon, N. M. Moyna, L. S. Pescatello, P. S. Visich et al.: Med. Sci. Sports Exerc., 37(Suppl.), 964 (2005).
55. 55) R. Ogasawara, T. Akimoto, T. Umeno, S. Sawada, T. Hamaoka & S. Fujita: Physiol. Genomics, 48, 320 (2016).

メチオニン代謝異常は脂肪肝を惹起する  /  早川 享志, 北川 絵里奈

Page. 385 - 392 (published date : 2021年8月1日)

概要原稿

リファレンス

コリンを摂取していてもビタミンB6欠乏では脂肪肝が生じることを見いだした．栄養学的な改善法としてコリン関連化合物の効果について調べた．ホスファチジルコリン≧コリン＞ベタインが有効でVLDL分泌の回復に基づいていた．

1. 1) C. P. Day & O. F. James: Gastroenterology, 114, 842 (1998).
2. 2) H. Tig & A. R. Moschen: Hepatology, 52, 1836 (2010).
3. 3) 鍛冶孝祐，吉治仁志：日本内科学会誌，109, 27 (2020).
4. 4) A. K. Walker: Trends Endocrinol. Metab., 28, 63 (2017).
5. 5) L. K. Cole, J. E. Vance & D. E. Vance: Biochim. Biophys. Acta, 1821, 754 (2012).
6. 6) J. N. van der Veen, J. P. Kennelly, J. E. Vance, D. E. Vance & R. L. Jacobs: Biochim. Biophys. Acta Biomembr., 1859(9 Pt B), 1558 (2017).
7. 7) C. F. Chandler, D. E. Wilder, J. L. Pettini, Y. E. Savoy, S. F. Petras, G. Chang, J. Vincent & H. J. Harwood Jr.: J. Lipid Res., 44, 1887 (2003).
8. 8) Y. Isa, H. Tsuge & T. Hayakawa: J. Nutr. Sci. Vitaminol. (Tokyo), 52, 302 (2006).
9. 9) K. Yamamoto, Y. Isa, T. Nakagawa & T. Hayakawa: Biosci. Biotechnol. Biochem., 76, 1861 (2012).
10. 10) K. Yamamoto, Y. Isa, T. Nakagawa & T. Hayakawa: Biosci. Biotechnol. Biochem., 77, 378 (2013).
11. 11) E. Kitagawa, T. Yamamoto, K. Yamamoto, T. Nakagawa & T. Hayakawa: Biosci. Biotechnol. Biochem., 79, 1320 (2015).
12. 12) E. Kitagawa, T. Yamamoto, M. Fujishita, Y. Ota, K. Yamamoto, T. Nakagawa & T. Hayakawa: Biosci. Biotechnol. Biochem., 81, 316 (2017).
13. 13) E. Kitagawa, Y. Ota, M. Hasegawa, T. Nakagawa & T. Hayakawa: J. Nutr. Sci. Vitaminol. (Tokyo), 65, 94 (2019).
14. 14) R. L. Jacobs, J. N. van der Been & D. E. Vance: Hepatology, 58, 1207 (2013).
15. 15) J. L. Sherriff, T. A. O'Sullivan, C. Properzi, J.-L. Oddo & L. A. Adams: Adv. Nutr., 7, 5 (2016).
16. 16) 菅野道廣：オレオサイエンス，17, 217 (2017).
17. 17) 柘植治人：ビタミン，75, 421 (2001).
18. 18) 杉山公男：ビタミン，75, 427 (2001).
19. 19) 大久保　剛：ビタミン，94, 539 (2020).

界面微生物工学  /  堀 克敏

Page. 393 - 400 (published date : 2021年8月1日)

概要原稿

リファレンス

微生物細胞表層の構造・機能と材料表面との相互作用の理解に基づき，微生物固定化法，バイオフィルムの利用技術，細胞表層工学，膜タンパク質の応用を扱う学問分野としての界面微生物工学の創出と展望について解説する．

1. 1) G. A. Junter & T. Jouenne: Biotechnol. Adv., 22, 633 (2004).
2. 2) R. Gross, B. Hauer, K. Otto & A. Schmid: Biotechnol. Bioeng., 98, 1123 (2007).
3. 3) K.-C. Cheng, A. Demirci & J. M. Catchmark: Appl. Microbiol. Biotechnol., 90, 921 (2011).
4. 4) X. Z. Li, B. Hauer & B. Rosche: Appl. Microbiol. Biotechnol., 76, 1255 (2007).
5. 5) B. Rosche, X. Z. Li, B. Hauer, A. Schmid & K. Buehler: Trends Biotechnol., 27, 636 (2009).
6. 6) B. Halan, K. Buehler & A. Schmid: Trends Biotechnol., 30, 453 (2012).
7. 7) K. Hori, S. Yamashita, S. Ishii, M. Kitagawa, Y. Tanji & H. Unno: J. Chem. Eng. Jpn., 34, 1120 (2001).
8. 8) M. Ishikawa, K. Shigemori, A. Suzuki & K. Hori: J. Biosci. Bioeng., 113, 719 (2012).
9. 9) M. Ishikawa, H. Nakatani & K. Hori: PLOS ONE, 7, e48830 (2012).
10. 10) D. Linke, T. Riess, I. B. Autenrieth, A. Lupas & V. A. Kempf: Trends Microbiol., 14, 264 (2006).
11. 11) 堀　克敏：微生物に対して非特異的付着性および凝集性を付与または増強する方法および遺伝子，特許第5261775号，2013．
12. 12) K. Hori, Y. Ohara, M. Ishikawa & H. Nakatani: Appl. Microbiol. Biotechnol., 99, 5025 (2015).
13. 13) M. Ishikawa, K. Shigemori & K. Hori: Biotechnol. Bioeng., 111, 16 (2014).
14. 14) H. Nakatani, N. Ding, Y. Ohara & K. Hori: Catalysts, 8, 159 (2018).
15. 15) S. Yoshimoto, Y. Ohara, H. Nakatani & K. Hori: Microb. Cell Fact., 16, 123 (2017).
16. 16) 堀　克敏：微生物の固定化および脱離方法，特開2014-156736, 2014.
17. 17) M. Ishikawa, S. Yoshimoto, A. Hayashi, J. Kanie & K. Hori: Mol. Microbiol., 101, 394 (2016).
18. 18) K. Koiwai, M. D. Hartmann, D. Linke, A. N. Lupas & K. Hori: J. Biol. Chem., 291, 3705 (2016).
19. 19) H. Nakatani & K. Hori: Front. Chem. Sci. Eng., 11, 46 (2017).
20. 20) J. A. Francisco, C. Stathopoulos, R. A. Warren, D. G. Kilburn & G. Georgiou: Biotechnology (N.Y.), 11, 491 (1993).
21. 21) H. C. Jung, J. M. Lebeault & J. G. Pan: Nat. Biotechnol., 16, 576 (1998).
22. 22) J. Maurer, J. Jose & T. F. Meyer: J. Bacteriol., 179, 794 (1997).
23. 23) L. H. Fan, N. Liu, M. R. Yu, S. T. Yang & H. L. Chen: Biotechnol. Bioeng., 108, 2853 (2011).
24. 24) H. Nakatani, J. Kanie & K. Hori: Biotechnol. Bioeng., 116, 239 (2019).
25. 25) K. Noba, M. Ishikawa, A. Uyeda, T. Watanabe, T. Hohsaka, S. Yoshimoto, T. Matsuura & K. Hori: J. Am. Chem. Soc., 141, 19058 (2019).
26. 26) B. Hernandez Alvarez, M. D. Hartmann, R. Albrecht, A. N. Lupas, K. Zeth & D. Linke: Protein Eng. Des. Sel., 21, 11 (2008).
27. 27) 堀　克敏：接着タンパク質，特願2019-132488, 2019.
28. 28) 堀　克敏，チェンヤンユー：気相微生物反応，特願2020-71961, 2020.

日用品・食品の開発につながる微生物制御の基礎研究  /  久保田 浩美

Page. 401 - 407 (published date : 2021年8月1日)

概要原稿

リファレンス

日用品や食品などの製品開発において，微生物制御技術は，ⅰ）「製品の機能や価値」の一部として，またⅱ）製品の「微生物学的安全性の確保」のために，必要とされる．本稿ではこのような微生物制御技術の開発につながる基礎研究の例を紹介する．

1. 1) H. Kubota: Bacterial Adherence & Biofilm, 27, 11 (2013).
2. 2) 久保田浩美：極限環境生物学会誌，18, 25 (2020).
3. 3) K. Takeuchi, Y. Hasegawa, H. Ishida & M. Kashiwagi: Flavour Fragrance J., 27, 89 (2012).
4. 4) H. Kubota, A. Mitani, Y. Niwano, K. Takeuchi, A. Tanaka, N. Yamaguchi, Y. Kawamura & J. Hitomi: Appl. Environ. Microbiol., 78, 3317 (2012).
5. 5) 一般財団法人繊維技術評議会製品認証部: JEC301 SEKマーク繊維製品認証基準（2021年6月1日改定版），http://www.sengikyo.or.jp/sek/?eid=00004, 14 (2020).
6. 6) 高鳥浩介，久米田裕子，土戸哲明，古畑勝則:“有害微生物の制御と管理　現場対応への実践的取り組み”，株式会社テクノシステム，2016, p. 180.
7. 7) Y. Miyahara, T. Yano, J. Hanai, R. Yokohata, S. Matsuo, E. Hiratsuka, T. Okano & H. Kubota: Bacterial Adherence & Biofilm, 27, 55 (2013).
8. 8) T. Yano, H. Kubota, J. Hanai, J. Hitomi & H. Tokuda: Microbes Environ., 28, 87 (2013).
9. 9) T. Yano, Y. Miyahara, N. Morii, T. Okano & H. Kubota: Appl. Environ. Microbiol., 82, 402 (2016).
10. 10) 矢野剛久，宮原佳子，横畑綾治，花井淳也，松尾申遼，平塚絵美，岡野哲也，久保田浩美：環境バイオテクノロジー学会誌，14, 125 (2015).
11. 11) 眞鍋憲二：フレグランスジャーナル，46, 39 (2018).
12. 12) Z. Xu, Z. Wang, C. Yuan, X. Liu, F. Yang, T. Wang, J. Wang, K. Manabe, O. Qin, X. Wang et al.: Sci. Rep., 6, 24877 (2016). doi: 10.1038/srep24877
13. 13) H. Fujinaka, T. Takeshita, H. Sato, T. Yamamoto, J. Nakamura, T. Hase & Y. Yamashita: Arch. Microbiol., 195, 371 (2013).
14. 14) H. Kubota, S. Senda, N. Nomura, H. Tokuda & H. Uchiyama: J. Biosci. Bioeng., 106, 381 (2008).
15. 15) H. Kubota, S. Senda, H. Tokuda, H. Uchiyama & N. Nomura: Food Microbiol., 26, 592 (2009).
16. 16) Y. Ehashi, I. Kawashima, N. Obana, H. Kubota, T. Kiyokawa, S. Yashiro, K. Kakihara, N. Koyama, M. Hasumi & N. Nomura : Bacterial Adherence & Biofilm, 30, 25 (2016).
17. 17) 公益財団法人腸内細菌学会／（旧）日本ビフィズス菌センター：用語集　2020年に公開されたLactobacillus属の再分類，https://bifidus-fund.jp/keyword/kw054.shtml. (2020)．
18. 18) 宮原佳子：防菌防黴，49, 107 (2021).

セミナー室

日本および諸外国におけるポリフェノール，フラボノイド摂取量の推定  /  市川 陽子, 萬年 遼

Page. 408 - 415 (published date : 2021年8月1日)

概要原稿

リファレンス

日本および諸外国におけるポリフェノールおよびフラボノイドの摂取量について，これまでの報告を基にまとめる．また，実践栄養学の立場から，フラボノイドの機能性を日常食に適用するための食事設計と評価についても紹介する．

1. 1) J. Gonzalez-Gallego, M. V. Garcia-Mediavilla, S. Sanchez-Campos & M. J. Tunon: Br. J. Nutr., 104(Suppl. 3), S15 (2010).
2. 2) Y. Shiba, T. Kinoshita, H. Chuman, Y. Taketani, E. Takeda, Y. Kato, M. Naito, K. Kawabata, A. Ishisaka, J. Terao et al.: Chem. Res. Toxicol., 21, 1600 (2008).
3. 3) Y. J. Yang, S. H. Hwang, H. J. Kim, S. J. Nam, G. Kong & M. K. Kim: Nutr. Cancer, 62, 555 (2010).
4. 4) L. A. Hughes, I. C. W. Arts, T. Ambergen, H. A. M. Brants, P. C. Dagnelie, R. A. Goldbohm, P. A. Brandt, M. P. Weijenberg & Netherlands Cohort Study: Am. J. Clin. Nutr., 88, 1342 (2008).
5. 5) M. Mohammadi-Sartang, Z. Mazloom, S. Sherafatmanesh, M. Ghorbani & D. Firoozi: Eur. J. Clin. Nutr., 71, 1033 (2017).
6. 6) M. G. Hertog, E. J. Feskens, P. C. Hollman, M. B. Katan & D. Kromhout: Lancet, 342, 1007 (1993).
7. 7) J. Perez-Jimenez, L. Fezeu, M. Touvier, N. Arnault, C. Manach, S. Hercberg, P. Galan & A. Scalbert: Am. J. Clin. Nutr., 93, 1220 (2011).
8. 8) V. Neveu, J. Perez-Jimenez, F. Vos, V. Crespy, L. du Chaffaut, L. Mennen, C. Knox, R. Eisner, J. Cruz, D. Wishart et al.: Database (Oxford), 2010, 24 (2010).
9. 9) J. A. Rothwell, M. Urpi-Sarda, M. Boto-Ordonez, C. Knox, R. Llorach, R. Eisner, J. Cruz, V. Neveu, D. Wishart, C. Manach et al.: Database (Oxford), 2012, bas031 (2012).
10. 10) F. Saura-Calixto, J. Serrano & I. Goni: Food Chem., 101, 492 (2007).
11. 11) M. Ovaskainen, R. Torronen, J. M. Koponen, H. Sinkko, J. Hellstrom, H. Reinivuo & P. Mattila: J. Nutr., 138, 562 (2008).
12. 12) M. E. Zujko, A. M. Witkowska, A. Waskiewicz & E. Sygnowska: Adv. Med. Sci., 57, 375 (2012).
13. 13) Y. Fukushima, T. Ohie, Y. Yonekawa, K. Yonemoto, H. Aizawa, Y. Mori, M. Watanabe, M. Takeuchi, M. Hasegawa, C. Taguchi et al.: J. Agric. Food Chem., 25, 1253 (2009).
14. 14) Y. Fukushima, T. Tashiro, A. Kumagai, H. Ohyanagi, T. Horiuchi, K. Takizawa, N. Sugihara, Y. Kishimoto, C. Taguchi, M. Tani et al.: J. Nutr. Sci., 22, e48 (2014).
15. 15) Z. J. Wang, K. Ohnaka, M. Morita, K. Toyomura, S. Kono, T. Ueki, M. Tanaka, Y. Kakeji, Y. Maehara, T. Okamura et al.: World J. Gastroenterol., 7, 2683 (2013).
16. 16) 文部科学省科学技術・学術審議会資源調査分科会報告：日本食品標準成分表2010，2011.
17. 17) 文部科学省科学技術・学術審議会資源調査分科会報告：日本食品標準成分表2020年版（八訂），2021.
18. 18) Y. Arai, S. Watanabe, M. Kimira, K. Shimoi, R. Mochizuki & N. Kinae: J. Nutr., 130, 2243 (2002).
19. 19) M. Kimira, Y. Arai, K. Shimoi & S. Watanabe: J. Epidemiol., 8, 168 (1998).
20. 20) N. Otaki, M. Kimira, S. Katsumata, M. Uehara, S. Watanabe & K. Suzuki: J. Clin. Biochem. Nutr., 44, 231 (2009).
21. 21) H. Nishimuro, H. Ohnishi, M. Sato, M. Ohnishi-Kameyama, I. Matsunaga, S. Naito, K. Ippoushi, H. Oike, T. Nagata, H. Akasaka et al.: Nutrients, 7, 2345 (2015).
22. 22) K. Ioku, T. Okuda, H. Higuchi & Y. Takei: Osaka Kyoiku Univ. Repos, 56, 1 (2008).
23. 23) Y. Arai, M. Uehara, Y. Sato, M. Kimira, A. Eboshida, H. Adlercreutz & S. Watanabe: J. Epidemiol., 10, 127 (2000).
24. 24) Y. Kokubo, H. Iso, J. Ishihara, K. Okada, M. Inoue & S. Tsugane & JPHC Study Group: Circulation, 116, 2553 (2007).
25. 25) 内閣府食品安全委員会：FSC Views, 2006, https://www.fsc.go.jp/sonota/daizu_isoflavone.html#19 (2021. 3. 6)
26. 26) T. Yamaguchi, Y. Oda, M. Katsuda, T. Inakuma, Y. Ishiguro, K. Kanazawa, H. Takamura & T. Matoba: J. Cook. Sci. Jpn., 40, 127 (2007).
27. 27) K. Lombard, E. Peffley, E. Geoffriau, L. Thompson & A. Herring: J. Food Compos. Anal., 18, 571 (2005).
28. 28) G. Borges, W. Mullen, A. Mullen, M. E. J. Lean, S. A. Roberts & A. Crozier: Mol. Nutr. Food Res., 54(Suppl. 2), S268 (2010).
29. 29) J. Cao, Y. Zhang, W. Chen & X. Zhao: Br. J. Nutr., 103, 249 (2010).
30. 30) K. D. Setchell, N. M. Brown, P. Desai, L. Zimmer-Nechemias, B. E. Wolfe, W. T. Brashear, A. S. Kirsxhner, A. Cassidy & J. E. Heubi: J. Nutr., 131, 1362 (2001).
31. 31) C. Manach, G. Williamson, C. Morand, A. Scalbert & C. Remesy: Am. J. Clin. Nutr., 81, 230 (2005).
32. 32) M. Mullen, C. A. Edwards & A. Crozier: Br. J. Nutr., 96, 107 (2006).
33. 33) Y. Chang & R. Choue: Nutr. Res. Pract., 7, 393 (2013).
34. 34) T. Nakamura, K. Murota, S. Kumamoto, K. Misumi, N. Bando, S. Ikushiro, N. Takahashi, K. Sekido, Y. Kato & J. Terao: Mol. Nutr. Food Res., 58, 310 (2014).
35. 35) R. Mannen, M. T. Yasuda, A. Sano, T. Goda, K. Shimoi & Y. Ichikawa: Funct. Food Health Dis., 9, 558 (2019).
36. 36) H. Sakakibara, Y. Ichikawa, S. Tajima, Y. Makino, Y. Wakasugi, K. Shimoi, S. Kobayashi, S. Kumazawa & T. Goda: Biosci. Biotechnol. Biochem., 78, 1748 (2014).
37. 37) R. Mannen, M. T. Yasuda, A. Sano, T. Goda, K. Shimoi & Y. Ichikawa: Funct. Food Health Dis., 11, 56 (2021).
38. 38) N. Salleh, M. M. Helmy, K. N. Fadila & S. O. Yeong: Int. J. Med. Sci., 10, 665 (2013).
39. 39) C. F. Skibola & M. T. Smith: Free Radic. Biol. Med., 29, 375 (2000).
40. 40) K. Azuma, Y. Minami, K. Ippoushi & J. Terao: J. Clin. Biochem. Nutr., 40, 131 (2007).

付録

和文誌編集委員  / 

Page. 0 - 0 (published date : 2021年8月1日)

概要原稿

リファレンス